وبلاگ

عوامل ایجاد خطا در اندازه‌گیری مقاومت الکترودهای زمین

بهمن 7, 1403
10 دقیقه
عوامل ایجاد خطا در اندازه‌گیری مقاومت الکترودهای زمین

فهرست مطالب

مقاومت الکترودهای زمین یکی از پارامترهای مهم در طراحی و نصب سیستم‌های ارتینگ است که تأثیر زیادی بر ایمنی و کارایی سیستم‌های الکتریکی دارد. برای اندازه‌گیری مقاومت الکترودهای زمین، روش‌ها و ابزارهای مختلفی وجود دارد که هر کدام مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. اما در فرآیند اندازه‌گیری مقاومت، عوامل مختلفی می‌توانند باعث بروز خطا و انحراف از مقدار واقعی شوند. در این مقاله به بررسی عواملی پرداخته می‌شود که می‌توانند اندازه‌گیری مقاومت الکترودهای زمین را به خطا بیاندازند.

برای یادگیری دقیقی و عملی موضوعات مرتبط با سیستم‌های زمین می‌توانید دوره ارتینگ ماهر را تهیه کنید. 

تأثیر رطوبت خاک بر مقاومت الکترود زمین
شکل ۱: تأثیر رطوبت خاک بر مقاومت الکترود زمین

روش اندازه‌گیری و تجهیزات استفاده‌شده

روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری مقاومت الکترودهای زمین وجود دارد که متداول‌ترین آن‌ها، روش ولت‌متر/آمپرمتر و دستگاه اندازه‌گیری مقاومت زمین (Earth Resistance Tester) است. در همه روش‌ها، خطاهای ناشی از تنظیمات نادرست دستگاه، انتخاب نامناسب محدوده اندازه‌گیری و نحوه اتصال الکترودها می‌تواند موجب نتیجه‌گیری نادرست شود.

روش ولت‌متر/آمپرمتر
شکل ۲: روش ولت‌متر/آمپرمتر
دستگاه اندازه‌گیری مقاومت زمین
شکل ۳: دستگاه اندازه‌گیری مقاومت زمین

اتصالات نامناسب الکترودها

اتصالات ضعیف یا نامناسب بین الکترودها و دستگاه اندازه‌گیری می‌تواند منجر به خطا در اندازه‌گیری مقاومت الکترودهای زمین شود. این امر می‌تواند به دلیل استفاده از کابل‌های ضعیف یا اتصالات غیرمناسب در مکان‌های خاص باشد. همچنین، کیفیت الکترودهای مورد استفاده نیز تأثیر زیادی بر دقت اندازه‌گیری دارند.

فاصله میل‌تست‌ها از الکترود

در اندازه‌گیری به روش‌های متداول (مانند ۶۲٪) که از دو میل تست برای به دست آوردن مقاومت استفاده می‌شود، فاصله بین الکترود و این میل‌ها را باید به درستی انتخاب کرد. فاصله‌های غیرمناسب میان الکترودها می‌تواند نتایج اندازه‌گیری را تحت تأثیر قرار دهد. فاصله بیش از حد نزدیک یا دور از هم، می‌تواند باعث اعوجاج در نتایج شود.

فاصله صحیح بین الکترود و میل‌تست‌ها در روش ۶۲٪
شکل ۳: فاصله صحیح بین الکترود و میل‌تست‌ها در روش ۶۲٪

تداخلات مغناطیسی و الکتریکی

وجود میدان‌های مغناطیسی و الکتریکی ناشی از سایر تجهیزات الکتریکی یا خطوط فشار قوی نزدیک به محل اندازه‌گیری می‌تواند به‌طور چشمگیری دقت اندازه‌گیری مقاومت الکترودهای زمین را کاهش دهد. این میدان‌ها می‌توانند باعث ایجاد نویز در دستگاه‌های اندازه‌گیری شده و خطاهایی در نتایج ایجاد کنند.

کالیبراسیون دستگاه‌ها

یکی از عواملی که معمولاً در اندازه‌گیری مقاومت الکترود زمین نادیده گرفته می‌شود، کالیبراسیون دستگاه‌های اندازه‌گیری است. دستگاه‌های اندازه‌گیری نیاز به کالیبراسیون منظم دارند تا از دقت اندازه‌گیری اطمینان حاصل شود. عدم کالیبراسیون صحیح دستگاه‌ها می‌تواند منجر به نتایج اشتباه یا خطاهای سیستماتیک شود.

برچسب کالیبراسیون یک ارت‌سنج
شکل ۴: برچسب کالیبراسیون یک ارت‌سنج

حضور مواد خارجی در خاک

وجود مواد معدنی خاص یا ترکیب‌های شیمیایی در خاک، می‌تواند تأثیر زیادی بر نتایج اندازه‌گیری مقاومت الکترودهای زمین داشته باشد. به‌عنوان مثال، خاک‌های حاوی مواد آلی، فلزات سنگین یا ترکیبات شیمیایی خاص می‌توانند مقاومت الکترود زمین را کاهش داده و باعث کاهش دقت اندازه‌گیری‌ها شوند.

قطع نکردن ارتباط الکترود تحت آزمایش با سیستم

هنگام اندازه‌گیری، حتما باید الکترود از سیستم جدا شده، اندازه‌گیری انجام شده و دوباره ارتباط با سیستم وصل شود. متأسفانه بسیاری از افراد برای این کار اهمیت لازم را قائل نبوده و در انجام آن کاهلی می‌کنند. نتیجه آن است که در بسیاری از موارد، مقاومت قرائت‌شده برای الکترود در واقع بسیار کمتر از مقاومت واقعی آن است، چرا که عملاً آن‌چه اندازه‌گیری شده، حاصل موازی الکترود مورد نظر با الکترودهای دیگری در داخل تأسیسات است. 

نتیجه‌گیری در مورد اندازه‌گیری مقاومت الکترودهای زمین

در اندازه‌گیری مقاومت الکترود زمین، عواملی چون شرایط محیطی، ویژگی‌های خاک، روش‌های اندازه‌گیری، فاصله الکترودها و تجهیزات استفاده‌شده می‌توانند تأثیرات قابل‌توجهی داشته باشند. آگاهی از این عوامل و کنترل دقیق آن‌ها می‌تواند به کاهش خطاها و دستیابی به نتایج دقیق‌تر کمک کند. به‌ویژه، استفاده از تجهیزات دقیق و انجام کالیبراسیون منظم دستگاه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است تا سیستم ارتینگ به‌طور مؤثر و ایمن عمل کند.

پرسش‌های متداول

۱- چه عواملی می‌توانند باعث خطا در اندازه‌گیری مقاومت الکترود زمین شوند؟

عواملی مانند شرایط محیطی (رطوبت، ترکیب خاک، شوری و دما)، روش اندازه‌گیری و تجهیزات استفاده‌شده، اتصالات نامناسب الکترودها، فاصله نادرست میل‌تست‌ها، تداخلات مغناطیسی و الکتریکی، کالیبراسیون نادرست دستگاه‌ها، حضور مواد خارجی در خاک، و عدم قطع ارتباط الکترود با سیستم می‌توانند باعث خطا در اندازه‌گیری مقاومت الکترود زمین شوند.

۲- چرا اتصالات نامناسب الکترودها می‌توانند موجب خطا در اندازه‌گیری مقاومت شوند؟

اتصالات نامناسب مانند استفاده از کابل‌های ضعیف یا اتصالات نادرست می‌توانند باعث کاهش دقت اندازه‌گیری شوند. کیفیت نامناسب اتصالات به‌ویژه در مکان‌های خاص می‌تواند موجب اختلال در نتیجه‌گیری درست از مقاومت الکترود زمین شود.

۳- چرا کالیبراسیون دستگاه‌ها برای اندازه‌گیری مقاومت الکترود زمین ضروری است؟

کالیبراسیون منظم دستگاه‌های اندازه‌گیری ضروری است تا از دقت اندازه‌گیری‌ها اطمینان حاصل شود. عدم کالیبراسیون صحیح می‌تواند به نتایج اشتباه یا خطاهای سیستماتیک منجر شود و در نتیجه باعث انحراف از مقدار واقعی مقاومت الکترود زمین گردد.

اشتراک گذاری
شاهرخ شجاعیان
مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

اشتراک گذاری
سبد خرید
ورود

هنوز حساب کاربری ندارید؟

برای دیدن نوشته هایی که دنبال آن هستید تایپ کنید.