شاید این سوال به ذهنتان خطور کرده باشد که «آیا می‌توان سشوار معمولی را جایگزین سشوار صنعتی کرد؟» جواب این سوال منفی است. شاید از نظر ظاهری سشوار معمولی و صنعتی شبیه هم به نظر برسند، اما از نظر توان، نوع عملکرد و دمای دمش خروجی بسیار با هم متفاوت هستند.
سشوار صنعتی یا تفنگ حرارتی (Heat Gun) یکی از پرکاربردترین ابزارهای صنعتی است که در بسیاری از صنایع از جمله صنعت چوب، بسته‌بندی، رنگ، خودرو‌سازی، کشتیسازی، الکترونیک و صنایع دستی کاربرد دارد. در این مقاله قصد داریم با سشوار صنعتی، کاربرد و انواع آن آشنا شویم. پس با آکادمی ماهر همراه باشید.
سشوار صنعتی یا تفنگ حرارتی چیست؟
از سشوار صنعتی یا تفنگ حرارتی (Heat Gun) برای گرم کردن یا ذوب کردن مواد مایع یا جامد مانند چسب، شیشه، چوب و فلز با حرارت زیاد، استفاده می‌شود. عملکرد سشوار صنعتی مانند سشوارهای خانگی است، با این تفاوت که سشوار صنعتی گرما و شدت هوای خروجی بیشتری را تولید می‌کند.
همچنین با توجه به اینکه دمایی در حدود ۴۰۰ تا ۷۰۰ درجه سانتی‌گراد دارد، بدنه و قطعات آن نسبت به سشوارهای خانگی از مواد مقاوم‌تری ساخته می‌شود.
کاربرد سشوار صنعتی (Heat Gun)
از سشوار صنعتی می‌توان برای کاربردهای خانگی، تجاری و صنعتی استفاده کرد. برای درک ارزشمندی این دستگاه در صنعت، در ادامه به چند مورد از مهمترین کاربردهای تفنگ حرارتی صنعتی در صنایع مختلف از جمله صنعت برق اشاره خواهیم کرد.
- جداسازی یا لحیم‌کاری قطعات الکترونیکی بزرگ در بردهای الکترونیکی
- جداسازی روکش سیم‌ها جهت تعمیرات بردهای الکترونیکی
- باز کردن پیچ و مهره‌های قدیمی که محکم شده‌اند
- شیرینک کردن سر کابل
- شبیه‌سازی دمای قابل تحمل بردهای الکترونیکی
- تغییر شکل دادن لوله‌ها، ورق‌های پلاستیکی، ورق‌های فلزی، PVC و جوشکاری آن‌ها
- پاک کردن چسب و رنگ‌های قدیمی از سطوح چوبی و بدنه خودرو
- جدا کردن یا چسباندن برچسب‌ها روی سطوح مختلف
- خشک کردن سریع رنگ در صنایع رنگرزی
- یخ‌زدایی فریزرها و لوله‌های یخ‌زده
- بسته‌بندی و وکیوم کردن محصولات مختلف با استفاده از حرارت دادن به پلاستیک
- برای خشک کردن و خارج کردن حباب از رزین در صنایع دستی
- جداسازی و تعمیر کفپوش‌های وینیل
- جدا کردن کاغذ دیواری‌های قدیمی از روی دیوار بدون کوچکترین آسیب
نحوه جداسازی قطعات از بردهای الکترونیکی با سشوار صنعتی
برای جداسازی قطعات الکترونیک از بردهای PCB، کافی است از پشت برد سشوار را نگه‌دارید تا لحیم قطعات ذوب شود. توجه کنید برای مدت طولانی سشوار را در یک نقطه ثابت نگه ندارید و آن را به صورت دورانی مرتب بچرخانید. فاصله ۵ تا ۱۰ سانتی‌متری سشوار با برد، فاصله مناسبی است.
لحیم‌کاری سیم با سشوار صنعتی
برای لحیم‌کاری دو قطعه سیم، روکش روی سیم‌ها را با سیم‌لخت‌کن جدا کنید و با سمباده قسمت مسی سیم‌ها را تمیز کنید. رشته‌های مسی سیم را با فیتینگ بهم متصل کنید. در انتها، لحیم را با حرارت گرم تفنگ حرارتی دور فیتینگ ذوب کنید تا اتصال برقرار شود.
نحوه عملکرد تفنگ حرارتی صنعتی
اجزای تشکیل‌دهنده سشوار صنعتی مانند سشوار معمولی است؛ اما با توجه به قدرت بالاتر سشوار صنعتی اجزای تشکیل‌دهنده آن از مواد باکیفیت‌تر و مستحکم‌تر ساخته شده‌اند. اجزا تشکیل‌دهنده یک سشوار برقی شامل المنت، پروانه (فن)، کلید، موتور، نازل خروجی هوا، برد الکترونیکی جهت تنظیم دما و جریان هوای خروجی است.
با روشن شدن موتور دستگاه، پروانه متصل به آن شروع به چرخیدن کرده و هوا از طریق دریچه‌های تعبیه‌شده در بدنه دستگاه، وارد سشوار می‌شوند. سپس هوا را به سمت نازل خروجی هدایت می‌کند. در صورت روشن کردن المنت تعبیه‌شده در قسمت جلو سشوار، هوای خارج شده از دستگاه گرم می‌شود.
شدت جریان هوای خروجی به قدرت موتور بستگی دارد و با معیار حجم و با واحد لیتر بر دقیقه بیان می‌شود. در بسیاری از تفنگ‌های حرارتی جریان هوا و همچنین میزان دما قابل تنظیم است. مقدار این دو پارامتر بر اساس کاربردی که در نظر دارید، متفاوت است.
انواع سشوار صنعتی
براساس نوع کاربرد سشوار صنعتی، محیط کار، میزان حرارت تولیدی و همچنین منبع تغذیه آن، سشوار صنعتی به چهار دسته اصلی زیر تقسیم می‌شوند.
- سشوار حرارتی الکتریکی (Electric Heat Guns)
- سشوار صنعتی برقی (Industrial Heat Guns)
- سشوار صنعتی گازی
- سشوار صنعتی مادون قرمز
تفاوت سشوار صنعتی و سشوار حرارتی الکتریکی در میزان توان خروجی و کاربری آن‌ها است. اما در بازار داخلی هر دو این سشوارها به عنوان سشوار صنعتی برقی شناخته می‌شوند. در ادامه این مقاله به معرفی ویژگی‌های هر یک از این مدل‌ها می‌پردازیم.
سشوار حرارتی الکتریکی
سشوار حرارتی الکتریکی با توجه به میزان قدرت متوسطی که دارد جزء کاربردی‌ترین محصولات در مصارف خانگی و کارگاه‌های فنی شناخته می‌شود. این سشوار هم به‌صورت برقی و هم شارژی وجود دارد و از یک موتور ذغالی (جاروبک‌دار) با توان حدودی ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ وات برای تولید حرارت استفاده می‌کند.
برای استفاده آسان‌تر از این سشوار در ارتفاع‌های زیاد و یا در مواقعی که دسترسی به پریز برق مشکل است، می‌توانید از مدل شارژی این محصول استفاده کنید. میزان حرارت تولیدی این سشوار در حدود ۱۰۰ تا ۵۵۰ درجه سانتی‌گراد و جریان هوای خروجی آن نیز حداکثر ۵۰۰ لیتر بر دقیقه است. در شکل ۳، سشوار حرارتی الکتریکی نشان داده شده است.
سشوار صنعتی برقی
سشوارهای صنعتی نسبت به سشوارهای حرارتی الکتریکی، استحکام بیشتری دارند. برای همین در مصارف صنعتی برای بسته‌بندی محصولات، تعمیرات خودرو، تغییر شکل دادن سطوح فلزی و جوش پلاستیک استفاده می‌شوند.
حرارت تولیدی آن‌ها تا ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد قابل افزایش است؛ برای همین در مصارف خانگی کاربردی ندارند. این سشوار نیز مانند سشوار حرارتی الکتریکی برای تولید حرارت از یک موتور ذغالی (جاروبک‌دار) با توان بالاتر از ۳۰۰۰ وات استفاده می‌کند.
از ویژگی‌های تفنگ حرارتی صنعتی برقی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم ایجاد شعله مستقیم و در نتیجه ایمنی بالا
- دارای نازل‌های خروج هوای متنوع متناسب با نیازهای کاربر
- تنظیم حرارت بر روی یک نقطه
- تولید حرارت در طیف وسیع برای کاربردهای متنوع
- استفاده آسان بدون نیاز به تخصص خاص
- در دسترس بودن در بازار
سشوار صنعتی گازی
یکی از انواع سشوار صنعتی، سشوار صنعتی گازی است. سشوار صنعتی گازی شامل کپسول گاز بوتان یا پروپان است. با استفاده از احتراق گاز، حرارتی در حدود ۶۰۰ درجه سانتی‌گراد را تولید می‌کند. نیاز به شعله مستقیم، سبب شده است کار با این دستگاه در محیط‌های کارگاهی، نیازمند آگاهی و دقت بیشتری باشد؛ برای همین، خطرات بیشتری را نسبت به سشوارهای برقی به همراه دارد.
از سشوار صنعتی گازی در محیط‌های باز، مثلاً برای تعمیر سقف ساختمان استفاده می‌شود. از جمله مزایای این نوع سشوار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قابل حمل بودن
- عدم نیاز به سیم برق
- گرم شدن سریع
- مقرون به صرفه بودن
سشوار صنعتی مادون قرمز
این مدل سشوار از اشعه مادون قرمز برای تولید حرارت استفاده می‌کند. شیوه تولید حرارت آن‌ها مشابه هیترهای تابشی موضعی است. این دستگاه‌ها برخلاف سشوارهای برقی که گرم شدن آن‌ها کند و زمان‌بر است، به سرعت گرم شده و حرارت مورد نیاز را تولید می‌کنند.
تولید حرارت کنترل شده و موضعی از ویژگی‌های مهم این دستگاه به شمار می‌رود. با توجه به اینکه حرارت در حدود ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد تولید می‌کند، از ایمنی بیشتری برخوردار است. برای همین برای کارهای ظریفی که نیاز به گرمایش کنترل شده دارند، مانند پاک کردن رنگ از عتیقه‌جات، استفاده می‌شوند.
راهنمای خرید سشوار صنعتی
هنگام خرید تفنگ حرارتی صنعتی باید شناخت کافی از پارامترهای مهم دستگاه داشته باشید تا بر اساس نیاز خود سشوار صنعتی مناسب را تهیه کنید. در این بخش، معیارهای انتخاب و خرید سشوار صنعتی را بررسی می‌کنیم.
توان
توان دستگاه از پارامترهای مهم سشوارهای صنعتی هستند. دما و میزان هوای تولید شده به توان دستگاه بستگی دارد. از طرف دیگر هر چقدر توان دستگاه بالاتر باشد، مصرف برق بیشتری نیز دارد؛ لذا لازم است با توجه به نوع کاربری خود، سشوار صنعتی مناسبی را انتخاب کنید.
المنت
المنت، یکی از اصلی‌ترین بخش‌های تشکیل‌دهنده سشوار صنعتی است و عمر مفید آن به نوع المنت بستگی دارد. المنت‌های ساخته شده از جنس سرامیک با روکش فلزی و استیل کیفیت و دوام بیشتری دارند.
تنظیم درجه حرارت و هوا
برخی از سشوارهای صنعتی دارای قابلیت تنظیم هوا و درجه حرارت هستند. این قابلیت برای بعضی کاربردها از جمله خم کردن ورق‌ها و لوله‌های پلاستیکی و یا رزین‌کاری مهم است. همچنین برخی از سشوارها داری قابلیت‌های حفاظتی همچون قطع‌کن خودکار حرارتی، روکش دسته، پایه و گیره هستند که به شما برای افزایش طول عمر دستگاه، ایمنی بیشتر و راندمان کار کمک می‌کنند.
وزن
در انتخاب سشوار صنعتی به وزن دستگاه نیز توجه کنید. زیرا در کاربردهای طولانی موجب خستگی می‌شود و در درازمدت به مفاصل دست آسیب می‌زند.
قیمت سشوارهای صنعتی
قیمت سشوارهای صنعتی با توجه به ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی که بیان شد، می‌تواند متفاوت باشد. رونیکس (Ronix)، بوش (Bosch)، دیوالت (Dewalt) و ادون (Edon) از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین برندهای موجود در بازار ایران هستند.
برند رونیکس (Ronix)
برند «رونیکس»، یک برند ژاپنی است که ابزارهای برقی و صنعتی را با بالاترین کیفیت و کارایی تولید می‌کند. در ادامه سه مدل از سشوار صنعتی این برند را معرفی می‌کنیم.
سشوار صنعتی رونیکس مدل 1103
مشخصات فنی:
- توان: ۲۰۰۰ وات
- وزن: ۸۴۰ گرم
- ولتاژ ورودی: ۲۲۰ تا ۲۴۰ ولت
- حدود رنج قیمت ۱.۵ میلیون تومان
مزایا:
- قابلیت تنظیم جریان هوای خروجی در دو حالت ۲۵۰ و ۵۰۰ لیتر بر دقیقه
- قابلیت تنظیم دما در شش حالت از ۵۰ تا ۶۰۰ درجه سانتی‌گراد
- دارای سیستم حفاظت اضافه‌بار برای افزایش طول عمر المنت
- طراحی ارگونومیک و دسته با روکش ضد لغزش
- دارای وسایل جانبی شامل سه نازل و یک عدد کاردک
عیب:
- شدت جریان هوای ضعیف
تفنگ حرارتی صنعتی رونیکس مدل 1102
مشخصات فنی:
- توان: ۲۰۰۰ وات
- وزن: ۹۰۴ گرم
- ولتاژ ورودی: ۲۲۰ تا ۲۴۰ ولت
- حدود رنج قیمت ۲ تا ۲.۵ میلیون تومان
مزایا:
- قابلیت تنظیم دما در ۷ حالت مختلف
- دارای کلید ۳ حالته تنظیم میزان جریان هوای خروجی
- دارای کنترل دمای الکترونیک
- مجهز به قطع‌کن خودکار در صورت افزایش دما
- دارای المنت سرامیکی با روکش میکا
- مجهز به کابل بلند به طول سه متر
- دارای وسایل جانبی شامل ۳ نازل مختلف
معایب:
- فاقد کیف قابل حمل BMC
سشوار صنعتی رونیکس مدل 1101
مشخصات فنی:
- توان: ۲۰۰۰ وات
- وزن: ۱۰۰۰ گرم
- ولتاژ ورودی: ۲۲۰ تا ۲۴۰ ولت
- رنج قیمت ۲ تا ۳ میلیون تومان
مزایا:
قابلیت تنظیم دما در سه حالت مختلف از ۵۰ تا ۶۶۰ درجه سانتی‌گراد
- قابلیت تنظیم جریان هوای خروجی در سه حالت
- المنت سرامیکی با روکش میکا
- مجهز به کابل بلند به طول سه متر
- دارای چراغ LED جهت مشخص کردن دما
- دارای وسایل جانبی شامل ۵ عدد نازل و یک عدد کاردک
- مجهز به کیف BMC
معایب:
- فاقد قطع‌کن خودکار
برند ادون (Edon)
برند «ادون» ساخت کشور چین است. این برند محصولات متنوع و با کیفیتی را با قیمت ارزان در بازار عرضه می‌کند. قطعات یدکی محصولات این برند در دسترس بوده و همچنین قیمت مناسبی دارند؛ برای همین برند ادون یکی از پرفروش‌ترین برندها در ایران است. در ادامه، یکی از مدل‌های پرفروش تفنگ حرارتی صنعتی این برند را معرفی می‌کنیم.
تفنگ حرارتی صنعتی ادون مدل HAG-520
مشخصات فنی:
- توان: ۲۰۰۰ وات
- وزن: ۷۰۰ گرم
- ولتاژ ورودی: ۲۲۰ تا ۲۴۰ ولت
- حدود رنج ۶۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان
مزایا:
- دارای قابلیت تنظیم دما
- دارای قابلیت تنظیم جریان هوای خروجی از ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ لیتر بر دقیقه
- دارای کنترل دمای الکترونیک
- استفاده از روکش المنت تمام‌استیل
- وزن کم
- دارای وسایل جانبی شامل سه عدد نازل
معایب:
- فاقد قطع کن خودکار
- مناسب کاربردهای صنعتی نیست
برند بوش (Bosch)
یکی از برندهای شناخته شده سشوار صنعتی، برند «بوش» ساخت کشور آلمانی است. این برند با تولید محصولات متنوع و با کیفیت بالا توانسته نیاز کاربران را در زمینه‌های مختلف برآورده کند. در ادامه، سشوار صنعتی مدل GHG 16-50 از برند بوش را معرفی می‌کنیم.
سشوار صنعتی بوش مدل GHG 16-50
مشخصات فنی:
- توان: ۱۶۰۰ وات
- وزن: ۵۲۰ گرم
- ولتاژ ورودی: ۲۲۰ تا ۲۴۰ ولت
- حدود رنج قیمت ۲.۶ میلیون تومان
مزایا:
- قابلیت تنظیم دما در دو حالت ۳۰۰ و ۵۰۰ درجه سانتی‌گراد
- قابلیت تنظیم جریان هوا در دو حالت ۲۴۰ و ۴۵۰ لیتر بر دقیقه
- سایز و وزن بسیار کم
- دارای محافظ لاستیکی در انتهای دستگاه برای جلوگیری از آسیب رسیدن به المنت و موتور
- مجهز به کابل بلند به طول دو متر
معایب:
- فاقد قطع‌کن خودکار
برند دیوالت (DeWalt)
برند دیوالت یک برند آمریکایی است که تفنگ‌های حرارتی صنعتی با قدرت و کیفیت ساخت بالا را به دنیای صنعت عرضه می‌کند. مدل D26411 از برند دیوالت یکی از مدل‌های شناخته شده در صنعت ایران است. در ادامه این مدل را معرفی می‌کنیم.
سشوار صنعتی دیوالت مدل D26411
مشخصات فنی:
- توان: ۱۸۰۰ وات
- وزن: ۸۰۰ گرم
- ولتاژ ورودی: ۲۲۰ تا ۲۴۰ ولت
- رنج قیمت ۵ میلیون تومان
مزایا:
- قابلیت تنظیم دما از ۵۰ تا ۶۰۰ درجه سانتی‌گراد
- قابلیت تنظیم جریان هوا در دو مقدار ۲۵۰ و ۴۵۰ لیتر بر دقیقه
- دارای وسایل جانبی شامل دو عدد نازل
- قابلیت استفاده به طور عمودی
معایب:
- قیمت نسبتا بالا
نکات ایمنی
از آنجایی که سشوارهای صنعتی در دمای بالا و در محیط‌های صنعتی در معرض مواد اشتعال‌زا به کار می‌روند، توجه نکردن به نکات ایمنی ممکن است منجر به خطرات و خسارات جبران‌ناپذیری شود.
نکات ایمنی هنگام کار با سشوار صنعتی
حتما رعایت نکات ایمنی زیر را در اولویت کار خود قرار دهید:
- حتما از لباس‌های بلند و دستکش مقاوم در برابر حرارت و عینک ایمنی استفاده کنید.
- در صورت کار با رنگ‌های دارای سرب حتما از ماسک‌های مخصوص استفاده کنید.
- در هنگام روشن بودن دستگاه به پایین نازل خروجی هوا نگاه نکنید.
- دستگاه را در یک نقطه خاص برای طولانی مدت ثابت نگیرید و آن را تکان دهید.
- هرگز جریان هوای خارج شده از دستگاه را به سمت خود و دیگران نگیرید.
- در محیط‌های بسته حتما از تهویه هوا استفاده کنید.
- از وارد کردن اجسام در داخل دستگاه خودداری کنید.
- مراقب تماس نازل دستگاه با بدن خود باشید.
- به هنگام کار با دستگاه مطمئن شوید مواد اشتعال‌زا در کنار سشوار برقی قرار نداشته باشند.
- دستگاه را به سطح مورد نظر نچسبانید؛ زیرا این کار باعث داغ شدن بیش از حد دستگاه و سطح مورد نظر می‌شود.
- از باز بودن دریچه‌های ورودی هوای دستگاه اطمینان حاصل کنید. در صورت بسته بودن دریچه‌ها در طولانی مدت، دستگاه گرم شده و آتش می‌گیرد.
- بعد از اتمام کار، دستگاه را در یک سطح مقاوم در برابر حرارت قرار دهید و تا خنک شدن کامل آن دستگاه را کنار نگذارید.
نکاتی برای افزایش طول عمر دستگاه
با رعایت نکات زیر نیز می‌توانید طول عمر دستگاه خود را افزایش دهید:
- از وارد کردن هرگونه ضربه به دستگاه خودداری کنید زیرا ممکن است باعث آسیب دیدن المنت سرامیکی دستگاه شود.
- دستگاه را در مکان‌های مرطوب قرار ندهید و از ورود هر گونه مایعات داخل آن جلوگیری کنید.
- همیشه سعی کنید از میزان حرارت تعیین‌شده توسط شرکت سازنده استفاده کنید.
- هر چند دقیقه یک بار حتما دستگاه را خاموش کنید.
- دریچه‌های دستگاه را به‌طور منظم تمیز کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله تفاوت سشوار معمولی و صنعتی را بیان کردیم و انواع تفنگ حرارتی صنعتی و کاربردهای آن را مورد بررسی قرار دادیم و در ادامه با چند سشوار صنعتی متداول در بازار ایران آشنا شدیم. هر مهندس یا تکنسین برق ممکن است به سشوار صنعتی برای کارهایی مانند لحیم‌کاری، جدا کردن قطعات الکترونیکی، شیرینک کابل و خم کردن کابل‌های ضخیم نیاز داشته باشد. در این مقاله تلاش کردیم اطلاعات کلی در مورد این ابزار در اختیار شما بگذاریم.
اگر در استفاده از سشوار صنعتی تجربه‌ای دارید، حتما با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
خیر. چون توان موتور، دما حرارتی تولیدی و حجم باد خروجی متفاوت است.
خیر. میزان حرارت تولیدی به توان سشوار وابسته است.
خیر. برخی از انواع سشوارهای صنعتی شارژی هستند که مزیت آن‌ها نسبت به برقی، برای مواقعی است که پریز برق در دسترس نیست.