۲ روش تشخیص و تحلیل سربندی الکتروموتورها

نکته: همانطور که در مقاله‌ی “آموزش سربندی الکتروموتور ها“ توضیح داده شد، اگر اتصال الکتروموتور به صورت ستاره باشد، ولتاژ قابل تحمل کلاف برابر VL/√3 ولت (در شبکه برق ایران 220 ولت) بوده و روی کلاف، ولتاژ VL/√3 ولت قرار می‌گیرد، و اگر اتصال به صورت مثلث باشد، ولتاژ قابل تحمل کلاف و ولتاژی که روی کلاف قرار می گیرد، همان ولتاژ خط یعنی V_L (در شبکه‌ی برق ایران 380 ولت) است.

روش تحلیل اول سربندی الکتروموتور

مثال اول: روی پلاک موتور، ولتاژ 230/400 ولت Y / ∆ نوشته شده است. در این حالت برای تشخیص سربندی، ابتدا علامت  Y / ∆  و ولتاژ بیشتر یعنی 400 ولت را خط زده و هر ولتاژی که باقی ماند، ولتاژ دو سره کلاف است. لذا این سوال را از خود می‌پرسیم که کدام نوع سربندی با ولتاژ 230 ولت سنخیت دارد؟ همانطور که توضیح داده شد، در شبکه برق ایران در اتصال ستاره روی هر کلاف 220 ولت قرار می‌گیرد، لذا در این مثال سربندی به صورت ستاره خواهد بود.

مثال دوم: روی پلاک موتور، ولتاژ 380/660 ولت Y / ∆  نوشته شده است. در این حالت نیز علامت Y / ∆  و ولتاژ بیشتر 380/660 را خط زده، و ولتاژی که باقی می‌ماند، ولتاژ دو سر کلاف است. در این مثال 380 ولت دو سره هر کلاف قرار می‌گیرد، لذا همانطور که پیش تر توضیح داده شد، اتصال مثلث با ولتاژ 380 ولت سنخیت داشته و اتصال به صورت مثلث خواهد بود.

در صورتی که علاقه‌مند به یادگیری عمیق‌تر و عملی‌تر این مطالب هستید، حتما در دوره آموزشی برق صنعتی آکادمی ماهر شرکت کنید.

روش تحلیل دوم سربندی الکتروموتور

در این روش، باید ولتاژ قابل تحمل کلاف را مشخص نماییم، این ولتاژ، از روی پلاک موتور قابل تحلیل است.

مثال اول: روی پلاک موتور، ولتاژ 220/380 ولت Y / ∆ نوشته شده است. این ولتاژ گویای آن است که اگر موتور به صورت مثلث سربندی شود، کل ولتاژ 220 ولت دو سر کلاف قرار می‌گیرد و اگر موتور به صورت ستاره سربندی شود، طبق تعریف ولتاژ 3√/380 ولت یعنی 220 دو سر کلاف قرار می گیرد. واضح است که هر دو مقدار برابر با 220 ولت است، لذا ولتاژ قابل تحمل کلاف، برابر با 220 ولت می باشد.

نکته 1: هر ولتاژی که کنار علامت مثلث نوشته شود، همان مقدار ولتاژ قابل تحمل کلاف است.

نکته 2: حتما به ولتاژ شبکه ی برق ایران دقت کنید. لذا اگر در کشور های دیگری هستید، ولتاژ شبکه ی آن کشور را در نظر بگیرید.

 اکنون بعد از پیدا کردن ولتاژ قابل تحمل کلاف (220 ولت) در مثال اول، مقدار ولتاژ شبکه ی برق ایران یعنی 380 ولت را در نظر می گیریم. لذا باید طوری این موتور را سربندی کرد که مقدار ولتاژ، کمتر یا بیشتر از مقدار ولتاژ قابل تحمل کلاف نباشد، در این مثال اگر اتصال به صورت مثلث باشد، مقدار 380 ولت روی هر کلاف قرار گرفته و به کلاف ها آسیب می رساند، لذا در این حالت اتصال باید به صورت ستاره انجام شود.

چالش های موجود در سربندی الکتروموتور ها

گاهی اوقات برخی از الکتروموتورها اطلاعات محدودتری را در مورد ولتاژ و نحوه ی سربندی در اختیار ما می­گذارند که ممکن است برای سربندی آن ها دچار چالش شویم. لذا در این قسمت قصد داریم چند مورد از این موارد چالشی را در قالب مثال توضیح داده و حل نماییم.

مثال اول: روی پلاک موتور، ولتاژ 400 ولت ∆ نوشته شده است. سربندی به چه صورت انجام می شود؟

طبق روش دوم تحلیل، ولتاژ قابل تحمل کلاف در این موتور برابر با 400 ولت بوده و با توجه به آن که شبکه­ی برق ایران 380 ولت است، برای آن که به موتور آسیبی وارد نشود، باید طوری سربندی را انجام داد تا کل ولتاژ شبکه، روی کلاف ها قرار گیرد، لذا باید آن را به طور مثلث سربندی نمود، زیرا در اتصال مثلث، ولتاژی که روی هر کلاف  قرار می گیرد برابر با کل ولتاژ شبکه، یعنی 380 ولت است.

مثال دوم: روی پلاک موتور، ولتاژ 230 ولت ∆ نوشته شده است. سربندی به چه صورت انجام می شود؟

در این مثال، با توجه به روش تحلیل دوم، ولتاژ قابل تحمل کلاف 230 ولت است، لذا اگر در شبکه ی ایران این موتور را به صورت مثلث سربندی نماییم، کل ولتاژ شبکه، روی کلاف قرار گرفته و موتور می سوزد، بنابراین این موتور را باید به صورت ستاره سربنده نمود تا روی کلاف ها ولتاژ 220 ولت قرار گیرد.