۱۵ نکته کلیدی در مونتاژ تابلو برق

شکل 1- تابلو برق

تابلو برق چیست ؟

تجهیزات حفاظتی، تجهیزات فرمان و سایر قطعات الکتریکی در محفظه ای به نام تابلو برق قرار می گیرند. این محفظه علاوه بر حفاظت از تجهیزات در برابر عوامل محیطی، از آسیب های ناشی از برق‌ گرفتگی و انفجارهای احتمالی هم جلوگیری می‌ کند. تابلو برق ها را می توان بر اساس کاربرد و ابعاد به دسته های مختلفی تقسیم کرد.

دسته بندی های مختلف تابلو برق را در مقاله‌ ای به نام” تابلو برق چیست؟” آورده‌ ایم، با مطالعه این مقاله گام نخست آموزش مونتاژ تابلو برق، یعنی شناخت انواع تابلو برق را طی خواهید کرد.

مونتاژ تابلو برق

مونتاژ تابلو برق یعنی چیدمان صحیح تجهیزات الکتریکی در تابلو. مونتاژ تابلو برق عاملی است تاثیرگذار بر:

چگونگی عملکرد سیستم

هر چه مونتاژ تابلو به استانداردهای موجود مونتاژ نزدیک تر باشد، عملکرد سیستم کیفیت بالاتری داشته و از طرفی عیب‌ یابی و نگهداری تجهیزات آسان‌ تر خواهد بود.

 سطح ایمنی

با مونتاژ تابلوی استاندارد، برق گرفتگی ها و جرقه های ناشی از اتصال کوتاه به صورت چشم گیر کاهش یافته و سطح ایمنی افراد و تجهیزات افزایش می یابد.

 سطح کیفیت محصول

با بهبود سطح عملکرد سیستم و فعالیت منظم تجهیزات در نهایت محصول تولیدی کیفیت مطلوبی خواهد داشت. برای بررسی چگونگی چیدمان تجهیزات در تابلو برق لازم است انواع تجهیزات در تابلو را بشناسیم.

تجهیزات مورد استفاده در یک تابلو برق

بسته به نوع مدار (قدرت یا فرمان) تجهیزات موجود در تابلو برق می‌ توانند متفاوت باشند. اما به طور معمول تجهیزات حفاظتی، تجهیزات فرمان و تجهیزات هشداردهنده از مهم ترین تجهیزات موجود در تابلوها هستند.

تجهیزات حفاظتی

یکی از اصلی ترین تجهیزات لازم در تابلوهای برق، تجهیزات حفاظتی هستند. این تجهیزات در هنگام بروز مشکلاتی مانند اتصال کوتاه، کمبود ولتاژ و … باعث قطع مدار و جلوگیری از صدمات ثانویه به سیستم خواهند شد. از مهم ترین تجهیزات حفاظتی می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• کلیدهای محافظت در برابر جریان نشتی یا RCD
• فیوز ها
• کلیدهای حرارتی
• بی‌ متال
• و …

برای مطالعه بیشتر در مورد RCD یا کلید حفاظت جریان باقیمانده چیست؟ کلیک کنید

شکل 2- RCD

تجهیزات فرمان

تجهیزات فرمان تجهیزاتی هستند که کنترل سیستم را در دست دارند. این تجهیزات با ارسال فرمان‌ های کنترلی به تجهیزات قدرت، عملکرد سیستم را کنترل می کنند. مدار فرمان در یک سیستم می‌ تواند به صورت دستی یا اتوماتیک طراحی شود.

• تایمر
• میکروسوئیچ
• ترموستات
• کلید گردان
• و …

 از معمول ترین تجهیزات فرمان در تابلو برق ها هستند.

شکل 3- میکروسوئیچ

اتصالات

اتصال بین تجهیزات مختلف معمولا از طریق کابل ها و سیم ها انجام می شود. برای انتخاب سیم ها و کابل های ارتباطی تجهیزات باید به طول و سطح مقطع آن ها توجه کرد. نکته ی دیگری که در انتخاب سیم و کابل در تابلو برق وجود دارد، انتخاب رنگ صحیح و لیبل گذاری مناسب برای هر سیم است. رعایت این نکات درباره سیم ها و کابل ها می تواند به استاندارد شدن چیدمان تجهیزات کمک کند.

شکل 4- اتصالات

تجهیزات هشداردهنده

تجهیزات هشداردهنده تجهیزاتی هستند که در صورت بروز مشکلات و وجود خطاها از طریق صدا یا نور اعلام خطا می کنند. از مهم ترین انواع آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• آژیر که از طریق صدا اعلام اخطار می کند
• چراغ سیگنال که با نور خطا را نشان می دهد.

شکل 5- چراغ سیگنال

15 نکته کلیدی در مونتاژ تابلو برق

در ادامه به 15 نکته از مونتاژ تابلو اشاره می کنیم. رعایت این نکات ساده میتواند به استاندارد شدن تابلو کمک کند.

1- انتخاب صحیح تابلو برق: تابلوها معمولا بر اساس شرایط نصب و نوع کاربرد انتخاب می شوند. در مقاله‌ ی “چهار سوال مهم برای انتخاب تابلو“ به عوامل موثر در انتخاب تابلو برق پرداخته‌ ایم، با مراجعه به این مقاله انتخاب صحیح تابلو را به عنوان گام دوم در آموزش مونتاژ تابلو برق خواهید آموخت.

2- ویژگی‌ های ظاهری تابلو: یکی دیگر از موارد موثر در انتخاب تابلو ویژگی های ظاهری آن است. ویژگی های ظاهری مانند:

•  رنگ محفظه‌ که بر اساس محل نصب تابلو انتخاب می شود.
• ابعاد و سایز مناسب که بر اساس ابعاد تجهیزات مورد نیاز انتخاب می شود.

 با این که ممکن است در نگاه اول فاکتورهای ظاهری مانند رنگ در انتخاب تابلو اهمیتی نداشته باشد، اما این ویژگی‌ ها می‌ توانند از طریق تغییر دمای تجهیزات به طور مستقیم بر عملکرد تابلو تاثیرگذار باشد.

3- رعایت فاصله‌ ی بین دو تابلو برق مجاور: در صنایع بزرگ با چندین تابلو برق رعایت فاصله استاندارد بین تابلوها باید مورد توجه قرار گیرد.

4- امکان باز شدن درب محفظه تا زاویه‌ ی 90 درجه: کاربر برای تنظیمات، کنترل و نظارت صحیح بر تجهیزات باید امکان دستیابی به تجهیزات مختلف را داشته باشد. ویژگی‌ های محفظه تابلو مانند امکان باز شدن درب این فضا را برای کاربر ایجاد خواهد کرد.

5- استفاده از تابلو با سایز مناسب و عمق کافی به طوری که درب محفظه کاملا بسته شده و تجهیزات به طور کامل در آن قرار بگیرند تا از تجهیز در برابر عوامل بیرونی حفاظت شود.

6- وجود نقشه یا Document شامل محل قرارگیری تجهیزات و نحوه‌ ی اتصال آن‌ ها. این نقشه علاوه بر مراحل طراحی در مراحل عیب یابی و نظارت هم موثر خواهند بود.

7- چیدمان صحیح قطعات در تابلو برق

شکل 6- مثالی از یک چیدمان تابلو برق

8- فاصله مناسب بین قطعات مختلف که از طریق منحنی مشخصه‌ ی دمایی هر دستگاه مشخص می‌ شود (این فاصله در تابلوهای معمولی 10 سانتی‌ متر از بالا و پایین و 5 سانتی‌ متر از کناره‌ های تجهیز است). رعایت این فاصله بر کنترل دمای محیط موثر است.

9- اطمینان از وجود جریان طبیعی هوا بین تجهیزات از طریق فواصل موجود. افزایش دما که تاثیری منفی بر عملکرد سیستم دارد، با وجود جریان هوا بین تجهیزات تا حد زیادی کاهش خواهد داشت.

10- استفاده از فن‌ ها و تهویه‌ ها برای مقابله با افزایش شدید دمای تابلو مخصوصا وقتی تعداد تجهیزات تابلو زیاد است.

شکل 7- تابلو  برق

11- انتخاب سایز صحیح سیم‌ بندی : سیم‌ های ارتباطی تجهیزات باید حدود 13 سانتی‌ متر رزرو داشته باشند تا در صورت نیاز جا به‌ جایی‌ ها ساده‌ تر انجام شوند.

12- استفاده از شماره‌ سیم و رنگ صحیح برای تفکیک سیم‌ ها از یکدیگر.

13- برچسب‌‌گذاری تجهیزات برای تشخیص بهتر.

14- توجه به نحوه‌ ی عبور سیم‌ های قدرت و فرمان: در صورت لزوم، سیم‌ های قدرت و فرمان باید با فاصله‌ ی 10 تا 15 سانتی‌ متر و با زاویه‌ ی 90 درجه از روی هم عبور کنند.

15- مقره‌ های انتخابی باید توانایی تحمل جریان اتصال کوتاه را داشته باشند، تا در صورت وقوع اتصال کوتاه آسیب نبینند.

سوال: شما چه نکات دیگری در مورد مونتاژ تابلو برق می‌ دانید؟ با ما به اشتراک بگذارید.

جمع بندی

• تابلو برق به عنوان عضو مهمی از صنعت نیازمند نظم خاصی است.
• مونتاژ تابلو برق می تواند بر عملکرد، سطح ایمنی و کیفیت محصول موثر باشد.
• با رعایت نکات ساده ای که بررسی کردیم می توان تابلویی استاندارد مونتاژ کرد.

منبع: amprodmfg.com