کانوایری با یک موتور ۷.۵ کیلووات داریم و می‌خواهیم آن را با درایو راه‌اندازی کنیم. کارفرما از ما خواسته است که بعد از نصب درایو، دو شستی استارت و استپ در اختیار اپراتور قرار دهیم. راه‌اندازی و توقف الکتروموتور ازطریق این دو شستی انجام می‌شود.
برای برآورده کردن نیاز کارفرما باید بدانیم که: «هنگام راه‌اندازی یک الکتروموتور سه فاز با درایو چه مراحلی را باید طی کنیم؟» برای پاسخ به این سوال تا پایان با ما همراه باشید.
اگر به دنبال افزایش مهارت خود در زمینه AC درایوها هستید،در دوره آموزشی درایومن آکادمی ماهر شرکت کنید
انتخاب درایو مناسب
اولین گام از اجرای این پروژه، انتخاب و خرید درایوِ مناسب است. ۶ عامل مهم زیر در انتخاب درایو تاثیرگذار هستند:
- مشخصات شبکه
- پارامترهای موتور
- نوع بار
- شرایط پروژه
- شرایط محیطی
- شرایط بازار
برای درک بهتر هر یک از این عوامل، مقاله «چگونه بهترین اینورتر را انتخاب کنیم؟» را بخوانید. باتوجه به خواسته کارفرما، شرایط پروژه و نوع بار که در این پروژه یک کانوایر است (گشتاور ثابت)، درایو سه فاز ۳۸۰ ولت با توان ۷.۵ کیلووات از برند زیمنس مدل V20 را انتخاب می‌کنیم. (درایوهای مشابه از برندهای دیگر هم قابل انتخاب است)
نصب مکانیکی درایو
بعد از انتخاب درایو مناسب برای پروژه، باید درایو را در تابلو برق نصب کنیم. ۳ روش پرکاربرد برای نصب درایو وجود دارد:
روش اول: نصب معمولی (Cabinet Panel Mounting)
در این روش، باتوجه به ابعاد و مدل درایو، سینی تابلو را سوراخ کرده و درایو را روی آن پیچ می‌کنیم. ناگفته نماند که اطلاعاتی مانند ابعاد سوراخ‌کاری، سایز پیچ و مهره مناسب و گشتاور مورد نیاز برای سفت کردن پیچ‌ها در دفترچه راهنمای درایو آمده است.
برای مثال، در دفترچه راهنمای درایو V20 زیمنس با مدل AA، اطلاعات زیر برای نصب درایو روی سینیِ تابلو برق آمده است.
روش دوم: نصب فشاری (Push-through Mounting)
در مواردی که درایو دارای هیت سینک (Heatsink) است، صفحه پشت تابلو برق برش داده می‌شود و درایو داخل این حفره قرار می‌گیرد. در این روش، IP یا درجه حفاظت تابلو کم می‌شود و امکان ورود گرد و غبار و آلودگی به تابلو وجود دارد. برای آشنایی با مفهوم IP مقاله «درجه حفاظت یا IP چیست؟» را بخوانید.
بیشتر بدانیم:
هیت سینک (Heatsink) نوعی خنک کننده است که برای تبادل حرارت در تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شود. بعضی از درایوها برای خنک کاری به‌جای فن، هیت سینک دارند.
روش سوم: نصب روی ریل (Din Rail Mounting)
در این روش، درایو با استفاده از یک کیت خارجی روی ریل نصب می‌شود. در مواردی که نیاز به توسعه تابلو برق باشد، این روشِ نصب بسیار کارآمد است.
نکات نصب درایو
توجه به ۴ نکته زیر هنگام نصب مکانیکی درایو ضروری است:
۱- درایو در تابلو برق و روی سینی تابلو نصب شود.
۲- گرمایش و سرمایش تابلو برق رعایت شود.
۳- درایو به‌صورت عمودی نصب شود. (در شکل ۶ نحوه نصب صحیح درایو نمایش داده شده است)
برای آشنایی با نحوه تهویه مناسب تابلو برق مقاله «سیستم تهویه تابلو برق، انواع و روش‌های آن» را بخوانید
۴- باتوجه به روش نصب که در دفترچه راهنمای هر درایو (User Manual) آمده است، باید فاصله بین درایو و تجهیزات دیگر و بدنه تابلو برق رعایت شود. (برای مثال، در شکل ۷ فاصله‌های استاندارد برای دو مدل از درایوهای V20 نشان داده شده است)
مراحل راه‌اندازی الکتریکی درایو
بعد از نصب مکانیکی درایو، نوبت به نصب الکتریکی، سیم‌کشی و راه‌اندازی درایو است. در این مرحله ۶ گام زیر باید برداشته شود:
-
بررسی پلاک درایو و موتور
قبل از سیم‌کشی و برق‌دار کردن درایو و موتور، همیشه باید مشخصات این دو تجهیز را بررسی کنیم تا از انتخاب صحیح آن‌ها مطمئن شویم. در این پروژه، موتور از نوع ۳ فاز ۳۸۰ ولت با توان ۷.۵ کیلووات است که یک درایو مناسب برای این ویژگی‌ها انتخاب کرده‌ایم.
بیشتر بدانیم:
شاید برای شما سوال پیش بیاید که توجه نکردن به پلاک درایو و موتور چه مشکلی به‌وجود می‌آورد؟ تصور کنید برای راه‌اندازی یک موتور ۳ فاز ۳۸۰ ولت از درایو سه فاز ۲۲۰ ولت استفاده کنیم. در صورتی که بدون توجه به پلاک درایو، سیم کشی و راه‌اندازی را انجام دهیم، درایو خواهد سوخت.
سربندی موتور
بعد از بررسی پلاک درایو و موتور، باتوجه به ولتاژ کاری درایو، موتور را سربندی می‌کنیم. دقت نکردن به این نکته باعث سوختن موتور می‌شود. سیم‌کشی ترمینال‌های قدرت
ترمینال‌های قدرت درایو، محل سیم‌کشی برق ورودی درایو و اتصال موتور به درایو هستند. معمولاً ترمینال‌های اتصال برق ورودی با L1، L2، L3 یا R ،S ،T و ترمینال‌های اتصال موتور به درایو با V ،U و W نمایش داده می‌شوند.
برای آشنایی با نحوه سربندی الکتروموتورها دو مقاله «آموزش سربندی الکتروموتورها» و «نحوه تشخیص و تحلیل سربندی الکتروموتورها» را بخوانید.
سیم‌کشی ترمینال‌های فرمان
در این پروژه کارفرما از ما خواسته است تا یک شستی استارت و استپ برای راه‌اندازی و توقف موتور در اختیار اپراتور قرار دهیم. برای این هدف نیاز است که شستی‌ها به ترمینال‌های فرمان درایو سیم‌کشی شوند.
ترمینال‌های فرمان درایو به ۴ دسته تقسیم می‌شوند:
- ورودی‌های آنالوگ
- ورودی‌های دیجیتال
- خروجی‌های آنالوگ
- خروجی‌های دیجیتال
شستی استارت و استپ از نوع ورودی دیجیتال هستند و باید به این ترمینال‌ها سیم‌کشی شوند. در درایو زیمنس سری V20، ترمینال‌های ورودی دیجیتال با DI1 ،DI2 ،DI3 و DI4 نشان داده می‌شوند. دو سر شستی استارت را به ترمینال DI1 و پایه صفر ولت و شستی استپ را به ترمینال DI2 و پایه صفر ولت وصل می‌کنیم.
روشن کردن درایو و جاگ موتور
بعد از بررسی سیم‌کشی‌ها نوبت به برق‌دار کردن درایو و تست اولیه موتور است. در این مرحله با وصل کردن برق ورودی، درایو را روشن می‌کنیم. به‌صورت پیش‌فرض با فشردن دکمه ران (RUN) روی کی‌پد درایو، موتور با فرکانس تنظیم شده در درایو راه‌اندازی می‌شود، اما در مرحله اول این کار درست نیست.
ابتدا برای تست سلامت موتور، سیم‌کشی‌ها و تست بار، باید با یک فرکانس پایین (۵ تا ۱۰ هرتز) موتور را ران کنیم. به این عملیات جاگ (Jog) و به فرکانس اجرای این عملیات فرکانس جاگ (Jog Frequency) می‌گوییم. نحوه جاگ شدن موتور در درایوهای مختلف متفاوت است. در درایو V20 عملیات جاگ از طریق فشردن همزمان دکمه M و ok روی کی‌پد اتفاق می‌افتد. مقدار فرکانس جاگ در پارامتر P1085 تنظیم می‌شود.
بیشتر بدانیم:
جاگ چیست؟ جاگ وقفه‌ای است که به سیستم وارد می‌شود و بر عملکرد عادی سیستم اولویت دارد. برای مثال در درایوها، اگر موتور با فرکانس ۵۰ هرتز در حال کار باشد با صادر شدن فرمان جاگ، موتور متوقف می‌شود و سپس با فرکانس جاگ شروع به کار می‌کند.
تنظیم پارامترهای درایو
نحوه انتخاب و تنظیم پارامترهای درایو بسته به مدل درایو متفاوت است. انواع پارامترهای هر درایو، جابه‌جایی بین پارامترهای مختلف و کار با کی‌پد درایو برای تنظیم، در دفترچه راهنمای هر درایو آموزش داده شده‌است.
در این پروژه، برای اینکه بتوانیم موتور را با شستی‌های استارت و استپ، راه‌اندازی و متوقف کنیم باید طبق مراحل زیر پارامترهای درایو V20 زیمنس را تنظیم کنیم:
- تنظیم مرجع ران و استپ درایو (Selection of Command Source)
درایو به‌صورت پیش‌فرض از طریق کی‌پد فرمان می‌گیرد. برای اینکه بتوانیم مرجع فرمان را تغییر دهیم باید پارامتر P0700 را روی ۲ تنظیم کنیم. این پارامتر ۴ حالت دارد:
- برنامه‌ریزی ورودی‌های دیجیتال (Digital Inputs Programming)
برنامه‌ریزی ورودی‌های دیجیتال درایو ازطریق پارامترهای P0701 تا P0704 انجام می‌شود.P0701 برای ورودی DI1 و به همین ترتیب P0704 برای ورودی DI4 است. اگر پارامتر P0701 روی عدد ۱ تنظیم شود با فشردن شستی استارت، موتور ران می‌شود و اگر پارامتر P0702 روی عدد ۳ تنظیم شود با فشردن شستی استپ، موتور به‌صورت شفت آزاد (Free Run) متوقف می‌شود.
بیشتر بدانیم:
در حالت توقف شفت آزاد، ولتاژ روی موتور صفر و موتور با توجه به اینرسی بار متوقف می‌شود.
ورودی‌های دیجیتال درایو V20، می‌توانند ۲۴ حالت تنظیمی مختلف داشته باشند که تمام این حالت‌ها را در دوره درایو من ماهر آموزش داده‌ایم. برای ثبت‌نام در این دوره جامع، می‌توانید ازطریق لینک پایین این مقاله اقدام کنید.
جمع بندی
- در این مقاله، مراحل راه‌اندازی الکتروموتور سه فاز با درایو را آموختیم.
- برای راه‌اندازی باید درایو مناسب انتخاب کنیم، آن را نصب کنیم و سپس راه‌اندازی الکتریکی انجام دهیم.
- در راه‌اندازی الکتریکی ۶ گام باید برداشته شود: بررسی پلاک موتور و درایو، تغییر سربندی موتور (در صورت نیاز)، سیم‌کشی ترمینال‌های قدرت، سیم‌کشی ترمینال‌های فرمان، روشن کردن درایو و جاگ موتور، تنظیم پارامترهای مورد نیاز درایو.
سوالات متداول
الکتروموتور سه‌فاز از طریق ترمینال‌های قدرت (U، V، W) به درایو سیم‌کشی می‌شوند.
بسته به اطلاعات پلاک موتور و درایو ممکن است سربندی تغییر کند. بنابراین، حتما قبل از راه‌اندازی باید پلاک موتور و درایو را بررسی کنیم.
در صورتی که روی پلاک موتور نوشته شده باشد ۲۲۰/۳۸۰ ، ستاره/مثلث، با تغییر سربندی موتور به حالت مثلث می‌توان موتور را راه‌اندازی کرد. در این حالت، از آنجایی که درایو با برق تک‌فاز ۲۲۰ ولت کار می‌کند، توان درایو کمتر از حالت نامی می‌شود.
یک سوال مهم:
به نظر شما می‌توان موتور تک فاز را با درایو راه‌اندازی کرد؟
منتظر کامنت‌های شما هستیم
مقاله‌ای که خواندید بخشی از مطالب دوره آموزش درایومن ماهر است.
برای یادگیری 0 تا 100 این دوره کلیک کن.
اگر به دنبال افزایش مهارت خود در زمینه AC درایوها هستید،
برای دریافت آموزش‌های رایگان در این حوزه، فقط کافیه فرم رو تکمیل کنید.
اوه! نتوانستیم جای گذاری فرمت را انجام بدیم.
