استفاده از مدار یکی پس از دیگری برای راه‌اندازی میکسر

فرض کنید برای پروژه راه‌اندازی یک میکسرِ دو موتوره انتخاب شده‌اید. کارفرما می‌خواهد که موتورِ دوم، پنج دقیقه بعد از موتور اول شروع به‌ کار کند. آیا می‌دانید برای راه‌اندازی این پروژه چه اقداماتی لازم است؟ اگر پاسخ شما به این سوال منفی است، تا پایان با ما همراه باشید. می‌خواهیم میکسری را راه‌اندازی کنیم که با دو موتور کار می‌کند. طراحی مدارهای قدرت و فرمان دو موتور به صورت یکی پس از دیگری، مونتاژ، تست سرد و راه‌اندازی میکسر گام‌هایی هستند که در این مقاله می‌آموزید. اگر برای یک آموزش کاربردی از مدار یکی پس از دیگری آماده‌اید، ویدئوهای ماهر را از دست ندهید. 

[lwptoc depth=”2″ title=”” labelHide=”فهرست مطالب”]

شکل ۱ – میکسر

میکسر چیست؟

میکسر (Mixer) یا هم‌‌‌‌‌‌‌‌زن صنعتی، برای مخلوط کردن دو یا چند ماده استفاده می‌شود. در ساختار اصلی میکسر، یک یا چند موتور و گیربکس (Gear Box) وظیفه چرخاندن یک محور را بر عهده دارند. محور چرخان به یک یا چند سه‌پری (چندپری) متصل می‌شود. عملکرد میکسر وابسته به راه‌‌اندازی الکتروموتورها و نحوه چرخش این سه‌پری‌‌ها است. با چرخش سه‌پری‌ها موادِ درون هاپر (Hopper) ترکیب خواهد شد. اگر دو موتور در ساختار میکسر وجود داشته باشند، معمولا از مدار راه‌اندازی دو موتور به صورت یکی پس از دیگری استفاده می‌شود. راه‌اندازی میکسر از مهم‌ترین کاربردهای مدار یکی پس از دیگری است.

شکل ۲ – نمای خارجی میکسر

شکل ۳ – نمای داخلی میکسر (داخل هاپر)- سه‌پری‌ها

در ادامه مدار فرمان و مدار قدرت راه‌اندازی دو موتور به صورت یکی پس از دیگری را در قالب ویدئوهای آموزشی می‌آموزید.

 صفر تا ۱۰۰ پروژه راه‌اندازی دو موتور به صورت یکی پس از دیگری

وقتی می‌خواهید یک پروژه را از صفر تا ۱۰۰ طراحی و اجرا کنید، مراحل زیر اصلی‌ترین گام‌‌های پیش‌روی شما هستند:

۱. بررسی سناریو پروژه و استخراج جزئیات آن

۲. طراحی مدار قدرت و مدار فرمان (تحلیل ذهنی سناریو، تحلیل نرم‌افزاری)

۳. آماده‌سازی تجهیزات مونتاژ

۴. مونتاژ 

۵. تست سرد

۶. راه‌اندازی (Commissioning)

در ادامه این پنج گام را بررسی می‌کنیم.

بررسی سناریو پروژه و استخراج جزئیات آن

اولین و مهم‌ترین گام در استارت یک پروژه، توجه به سناریو اصلی و جزئیات مربوط به آن است. اجزای اصلی، کاربرد و اهداف پروژه و چگونگی عملکرد را در این مرحله مشخص کنید. در ویدئوی زیر علاوه بر جزئیات پروژه، پاسخ یک سوال مهم را دریافت می‌کنید: چرا از دو موتور در میکسر استفاده می‌کنیم؟

پس در این پروژه، موتورهای میکسر را به صورت یکی پس از دیگری، در دو حالت دستی و اتوماتیک راه‌اندازی می‌کنیم. می‌خواهیم:

 ۱. با زدن استارت موتور اول روشن شود؛

۲. بعد از دو دقیقه، موتور دوم روشن شود. (به شرطی که قبل از روشن شدن موتور اول نتوانیم موتور دوم را روشن کنیم.) 

شکل ۴ – میکسر ماهر با دو موتور

طراحی مدار قدرت و فرمان دو موتور به‌صورت یکی پس از دیگری

پس از بررسی تمام جزئیات پروژه، مدار قدرت و فرمان را برای راه‌اندازی دو موتور میکسر به‌صورت یکی پس از دیگری طراحی می‌کنیم.

طراحی مدار قدرت دو موتور به‌صورت یکی پس از دیگری

در مدار راه‌اندازی میکسر دو موتور خواهیم داشت.

۱. هر کدام از این موتورها باید در برابر اتصال کوتاه حفاظت شوند. از کلید مینیاتوری برای این حفاظت استفاده می‌کنیم.

۲. هر موتور به صورت جداگانه وارد مدار می‌شود. یعنی برای هر موتور یک کنتاکتور نیاز است.

۳. هر دو موتور باید در برابر اضافه‌بار حفاظت شوند. برای این منظور از دو بیمتال استفاده می‌کنیم.

مدار قدرت این سیستم را در شکل ۵ ببینید.

شکل ۵- مدار قدرت

طراحی مدار فرمان دو موتور به‌صورت یکی پس از دیگری

می‌خواهیم مدار یکی پس از دیگری را در دو حالت دستی و اتوماتیک طراحی کنیم. اگر می‌خواهید اصول طراحی مدار فرمان در حالت دستی را بیاموزید، ویدئو زیر را ببینید. 

شکل۶ – مدار فرمان دو موتور به‌صورت یکی پس از دیگری در حالت دستی

شکل ۷ – مدار فرمان دو موتور به‌صورت یکی پس از دیگری در حالت اتوماتیک

اگر با اصول نقشه‌خوانی آشنا نیستید، مقاله «آموزش نقشه‌خوانی برق صنعتی» را بخوانید.

تحلیل مدار راه‌اندازی میکسر در نرم‌افزار

تا اینجا طراحی مدارهای فرمان و قدرت یکی پس از دیگری را آموختید. بعد از طراحی مدار به‌صورت شکل ۵، ۶ و ۷ صحت عملکرد این دو مدار را در نرم‌افزارهای شبیه‌سازی مانند autocad electrical، ETABS و CADe_SIMU شبیه‌سازی و بررسی کنید. در ویدئوی زیر عملکرد صحیح مدارهای طراحی شده را در نرم‌افزار CADe_SIMU ببینید.

برای دانلود نرم افزار CADe_SIMU به مقاله «دانلود نرم افزار CADe_SIMU شبیه ساز مدارات برق صنعتی» مراجعه کنید.

تجهیزات مورد نیاز مونتاژ

پس از این‌که تحلیل‌های ذهنی و نرم‌افزاری را به درستی پشت سر گذاشتید، زمان انتخاب تجهیزات فرا می‌رسد. در ادامه فهرستی از تجهیزات مورد نیاز برای راه‌اندازی دو موتورِ میکسر به‌صورت یکی پس از دیگری می‌بینید.

۱. کنتاکتور

کنتاکتور تجهیزی الکترومغناطیسی است که وظیفه اتصال یا قطع یک مدار را برعهده دارد. کنتاکتورها در راه‌اندازی موتور، سیستم‌های روشنایی و بانک‌های خازنی استفاده می‌شوند. در مدار میکسر دو موتوره، هر یک از موتورها به یک کنتاکتور برای قطع و وصل نیاز دارند. زیرا هر یک از موتورها به‌طور جداگانه و به‌صورت یکی پس از دیگری وارد مدار می‌شوند.

برای آشنایی بیشتر با این تجهیز به مقاله «کنتاکتور چیست؟» مراجعه کنید.

شکل ۸ – کنتاکتور

۲.کلید مینیاتوری

کلید مینیاتوری (که در صنعت با نام مینیاتوری هم شناخته می‌شود) از مشهورترین تجهیزات حفاظتی است. این کلید از مدار در برابر اتصال کوتاه حفاظت می‌کند. کلید مینیاتوری به‌طور گسترده در مصارف خانگی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شوند.

برای آشنایی بیشتر با عملکرد کلید مینیاتوری، چگونگی انتخاب و مزایای آن، مقاله «کلید مینیاتوری چیست؟» را بخوانید.

شکل ۹ – کلید مینیاتوری

۳.بیمتال

بیمتال یا رله اضافه‌بارِ حرارتی تجهیزی است که از طریق مانیتورینگ جریان، از موتور در برابر اضافه‌بار حفاظت می‌کند. 

خواندن مقاله «بیمتال چیست؟» اطلاعات جامعی در مورد این تجهیز در اختیار شما قرار می‌دهد.

شکل ۱۰ – بیمتال

نکته: به‌جای کلید مینیاتوری و بیمتال به‌صورت هم‌زمان می‌توانید از کلید حرارتی یا MPCB (Motor Protection Circuit Breaker) استفاده کنید. کلید حرارتی (کلید حفاظت موتوری) تجهیزی است که از موتور در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار حفاظت می‌کند. این کلید مزایای زیادی نسبت به ترکیب بیمتال و مینیاتوری دارد. در موقعیتی که محدودیت فضا دارید یا تابلوی شما فضای کافی برای توسعه ندارد، کلید حرارتی انتخاب مناسبی خواهد بود. برای مثال در مدار پمپ باد که تابلو فضای کمی دارد، بهتر است از کلید حرارتی استفاده کنید. 

شکل ۱۱ – MPCB یا کلید حفاظت موتوری 

۴.الکتروموتور

در مدار میکسر، وظیفه چرخاندن محورهای متصل به سه‌پری‌ها بر عهده موتور است. بدون وجود الکتروموتور، میکسر توان حرکت مکانیکی نخواهد داشت. الکتروموتور با تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی محورهای میکسر را می‌چرخاند.

برای آشنایی بیشتر با الکتروموتور مقاله «الکتروموتور و اجزای آن» را بخوانید.

شکل ۱۲ – الکتروموتور

سایزینگ تجهیزات مدار راه‌اندازی میکسر

برای انتخاب رنج (سایزینگ) صحیح تجهیزات به جریان نامی موتور توجه کنید. پس از استخراج جریان نامی موتور از پلاک آن، به جدول‌های مربوط به انتخاب تجهیزات مراجعه کنید. برای مثال، فرض کنید موتور انتخابی شما چهار کیلووات با جریان نامی ۸/۸ آمپر در ۱۵۰۰ دور در دقیقه است که با اتصال مستقیم وارد مدار می‌شود. این موتور به یک بیمتال در رنج ۷ تا ۱۰ آمپر نیاز دارد که در جریان ۸/۹ تنظیم شده است. رنج جریان کنتاکتور برای این موتور ۹ آمپر خواهد بود.

مونتاژ مدار

پس از طراحی مدارهای قدرت و فرمان و انتخاب تجهیزات، گام بعدی مونتاژ مدار است. تجهیزات انتخابی با ساختاری که در مرحله طراحی در نظر گرفته‌اید به‌هم متصل شده و مدار نهایی تشکیل می‌شود. در ویدئوی زیر، مونتاژ مدار میکسر با کنترل دستی را با جزئیات کامل بررسی می‌کنیم.

تست مدار

آیا بعد از مونتاژ تابلو از صحت عملکرد این تجهیز اطمینان دارید؟ آپا مطمئن هستید که در مونتاژ یا طراحی هیچ خطایی رخ نداده است؟ قطعاً خیر! هر خطای کوچک در مونتاژ یا طراحی ممکن است ضررهای جانی و مالی زیادی به دنبال داشته باشد. بعد از مونتاژ، تست مدار، که به تست سرد هم معروف است، بهترین راه رفع خطای طراحی و مونتاژ خواهد بود. در ویدئوی زیر تست سردِ مدار دو موتور به‌صورت یکی پس از دیگری را می‌بینید.

راه‌اندازی میکسر

راه‌اندازی گام مهم پایانی است. در راه‌اندازی باید به چند نکته توجه کرد:
۱. شرایط فیزیکی، ایمنی و شرایط محیطی در راه‌اندازی و سلامت افراد و تجهیزات نقش مستقیم دارند. راه‌اندازی بدون توجه به این شرایط، خطرات زیادی به همراه خواهد داشت.
۲. در زمان راه‌اندازی، بیمتال را کمتر از رنج لازم انتخاب کنید.
۳. مکانیزم را همراه با مهندس ماشین‌ساز سیستم راه‌اندازی کنید. او با جزئیات ماشین آشنایی کامل دارد و در زمان بروز خطا بهترین گزینه برای کمک به شما است.
۴. در راه‌اندازی، همیشه یک کلید استپ همراه داشته باشید. در صورت بروز خطا و با وجود کلید استپ، می‌توانید در سریع‌ترین زمان ممکن دستگاه را خاموش کنید.

جمع‌بندی

اکنون و در پایان مطالعه این مقاله، شما می‌توانید:

۱. مدار راه‌اندازی دو موتور به صورت یکی پس از دیگری را به راحتی طراحی و مونتاژ کنید.

۲. یک میکسر را راه‌اندازی کنید.

۳. با استفاده از گام‌های اصلی، طراحی و اجرای یک پروژه را بر عهده بگیرید.

در این مقاله، یکی از پرکاربردترین مدارهای صنعتی، یعنی راه‌اندازی دو موتور به صورت یکی پس از دیگری را در دو حالت دستی و اتوماتیک آموختید. اگر به دنبال افزایش درآمد خود در صنعت برق هستید، باید با اصلی‌ترین مدارهای صنعتی آشنا شوید. در دوره آموزش برق صنعتی ماهر مدارهای پرکاربرد صنعتی را به‌صورت عملی آموزش می‌بینید. بخشی از مدارهایی که در دوره آموزش برق صنعتی ماهر می‌آموزید:

•  مدار کنترل موتور به صورت چپ‌گرد و راست‌گرد سریع
• چپ‌گرد و راست‌گرد اتوماتیک
•  چپ‌گرد و راست‌گرد با حفاظت ناقص و کامل
• مدار ستاره و مثلث

با دانستن اصول طراحی این مدارها می‌توانید کانوایر، پمپ باد، یونیت هیدرولیک و … را راه‌اندازی کنید.