برق, کنترل و ابزار دقیق, هیدرولیک و پنوماتیک

پمپ هیدرولیک چیست؟ ۵ مدل از پمپ‌های هیدرولیک پرکاربرد را بشناسید

پمپ هیدرولیک چیست؟

فهرست مطالب

فرض کنید قرار است یک آسانسور یا بالابر با ظرفیت تحمل بار بسیار زیاد طراحی کنید. کارفرما بودجه زیادی برای این کار در نظر نگرفته است. حال تصمیم شما چیست؟ در طراحی این آسانسور از چه سیستمی استفاده می‌کنید؟ از نظر نویسنده این مقاله، بهترین راهکار برای طراحی آسانسورهای فوق سنگین با بودجه‌ای محدود، استفاده از سیستم‌های هیدرولیک است. سیستم هیدرولیک یکی از سه سیستم‌ برتر انتقال قدرت در صنعت است که با بهره‌گیری از مایعات تحت فشار، نیروی خروجی قدرتمندی تولید می‌کند. از این سیستم در بسیاری از صنایع برای انجام کارهایی که به نیروی خروجی بالایی نیاز دارند، استفاده می‌شود. یکی از اصلی‌ترین اجزای سیستم هیدرولیک، پمپ هیدرولیک است. برای آشنایی با انواع، نحوه عملکرد و قیمت پمپ هیدرولیک، تا پایان این بلاگ با آکادمی ماهر همراه باشید.

برای آشنایی با سرفصل‌های جذاب دوره هیدرولیک و پنوماتیک ماهر کلیک کنید.
پمپ‌های هیدرولیک | آکادمی ماهر
شکل ۱: پمپ‌های هیدرولیک

پمپ هیدرولیک چیست؟

پمپ هیدرولیک (hydraulic pump)، دستگاهی مکانیکی است که از کنار هم قرار گرفتن قطعاتی مانند پیستون، سیلندر، شفت و واشر ساخته‌شده است. این دستگاه، با به حرکت درآوردن سیال، انرژی مکانیکی را به انرژی هیدرولیک یا نیروی سیال تبدیل می‌کند. به طور ساده‎تر، پمپ‌های هیدرولیک انرژی مکانیکی را از یک منبع جداگانه دریافت کرده و آن را به صورت انرژی جنبشی، به سیال موجود در مخزن سیستم، منتقل می‌کنند. در نتیجه، فشار و سرعت سیال افزایش پیدا می‌کند و با نیرویی بیشتر در سیستم جاری می‌شود. جالب است بدانید که پمپ‌ها فشار تولید نمی‌کنند؛ بار قرار گرفته روی سیستم، در برابر جریان سیال مقاومت ایجاد می‌کند و باعث افزایش فشار مایع  می‌شود. سیال موجود در این سیستم‌ها می‌تواند آب یا روغن باشد؛ اما در پمپ‌های هیدرولیک صنعتی به دلیل احتمال زنگ‌زدگی قطعات توسط آب، به طور معمول از روغن استفاده می‌شود. این تجهیزات بر اساس نیروی محرکه، عملکرد پمپ و نوع جابه‌جایی سیال به دسته‌های متنوعی تقسیم می‌شوند.

اجزای پمپ هیدرولیک | آکادمی ماهر
شکل ۲: اجزای پمپ هیدرولیک

نحوه عملکرد پمپ هیدرولیک چگونه است؟

قانون پاسکال را به خاطر دارید؟ بر اساس قانون پاسکال، فشار وارد شده به سیال در محیطی بسته، به طور یکسان به تمام نقاط سیال و دیواره‌های محفظه نگهدارنده آن منتقل می‌شود. پمپ‌های هیدرولیک دقیقا بر همین اساس کار می‌کنند. عملکرد پمپ‌های هیدرولیک با توجه به اندازه، شکل محفظه‌ داخلی پمپ، سرعت عملکرد پمپ و توان تامین شده در آن با هم تفاوت دارد؛ اما اساس کار آن‌ها شبیه به هم است. پمپ هیدرولیک، از طریق پیستون‌ها و تجهیزات مکانیکی، به سیال موجود در مخزن سیستم فشار وارد کرده و به این صورت، در ورودی پمپ، خلاء ایجاد می‌کند. فشار اتمسفر، مایع را به سمت ورودی پمپ هدایت می‌کند و سیال، پس از گذشتن از فیلترهای مخصوص، وارد خطوط ورودی پمپ می‌شود، در پمپ به جریان می‌افتد و با فشار و سرعت بیشتر به سمت خروجی پمپ حرکت می‌کند.

کارکرد پمپ هیدرولیک بر اساس اصل پاسکال
شکل ۳: مثالی از کارکرد پمپ هیدرولیک بر اساس اصل پاسکال

مزایای پمپ هیدرولیک

چرا باید از پمپ‌های هیدرولیک در سیستم استفاده کنیم؟ برای آشنایی با مزایای شگفت‌انگیز این تجهیزات، کافی است به تعریف و نحوه عملکرد آن‌ها دقت کنید. مهم‌ترین کاربرد و مزیت این پمپ‌ها، جابه‌جایی مایعات با فشار و تولید نیروی خروجی چند برابر نسبت به نیروی ورودی است؛ اما این دستگاه‌ها مزیت‌های دیگری هم دارند. در ادامه، چند مورد از مزایای دیگر پمپ‌های هیدرولیک نام برده می‌شود. 

  • قابل استفاده در زیر آب
  • اندازه و ابعاد کوچک‌تر در مقایسه با پمپ‌های الکتریکی و مکانیکی 
  • ایمنی بالا به دلیل حذف جریان الکتریکی
  • قابلیت تولید توان برابر یا بیشتر از پمپ‌های الکتریکی
  • نگهداری و تعمیر ساده‌تر و ارزان‌تر نسبت به سایر پمپ‌ها
  • بازده بالا در تبدیل حرکت چرخشی به حرکت خطی در مقایسه با پمپ‌های الکتریکی

انواع پمپ‌ هیدرولیک بر اساس نیروی محرکه

برای آن که بتوانید بهترین پمپ را برای سیستم انتخاب کنید، باید با انواع آن‌ها آشنا شوید. این دستگاه‌ها دارای انواع بسیار زیادی هستند و به دسته‌های متنوعی تقسیم می‌شوند. یکی از روش‌های دسته‌بندی این پمپ‌ها، منبع تغذیه یا نیروی محرکه است. بر این اساس، پمپ‌های هیدرولیک به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند.

البته باید توجه داشت که بیشتر خازن‌های سه‌فاز با سربندی داخلی و به شکل یک محفظه استوانه‌ای یا کتابی تولید و به بازار عرضه می‌شوند. بنابراین، غالباً نیازی به سربندی خازن‌های تکفاز برای ساخت خازن‌ سه‌فاز نیست.

پمپ هیدرولیک هوا

پمپ هیدرولیک هوا (Air hydraulic pump) دارای ساختاری فشرده است. این تجهیز، نیروی محرکه و انرژی مکانیکی‌اش را از یک منبع هوای فشرده تامین می‌کند.

پمپ هیدرولیک هوا
شکل ۴: پمپ هیدرولیک هوا

 پمپ احتراقی

پمپ احتراقی یا گازسوز (Gas-powered hydraulic pump) نیز یکی از انواع پمپ‌های هیدرولیک است که با استفاده از سوخت مناسب کار می‌کند. در بین پمپ‌های احتراقی، پمپ هیدرولیک گازسوز فشار بالا، طرفداران بیشتری دارد. این پمپ‌ها برای دستیابی به بازده بیشتر طراحی می‌شوند؛ به طور معمول قابل حمل هستند و برای نصب در محیط‌های دور‌افتاده مناسبند‌؛ اما نسبت به سایر انواع پمپ هیدرولیک، آلودگی بیشتری تولید می‌کنند و به نگهداری و تعمیرات منظم نیاز دارند.

پمپ هیدرولیک برقی

پمپ هیدرولیک برقی (Electric hydraulic pump) از انرژی الکتریکی به عنوان نیروی محرکه استفاده کرده و انرژی قطعات هیدرولیکی سیستم، مانند جک و موتور را فراهم می‌کند. این پمپ‌ها نسبت به پمپ‌های هیدرولیک احتراقی، دارای وزن سبک‌تر، ابعاد کوچک‌تر و صدای کمتری هستند؛ اما قیمت بالاتری دارند و در صورت قطع برق از کار می‌افتند. پمپ‌های برقی، دارای انواع متنوعی هستند. از پرطرفدارترین پمپ‌های هیدرولیک برقی می‌توان به پمپ‌های دنده‌ای و پیستونی اشاره کرد.

پمپ هیدرولیک برقی
شکل ۵: پمپ هیدرولیک برقی

پمپ هیدرولیک دستی (بدون منبع تغذیه)

جالب است بدانید برخی پمپ‌های هیدرولیک بدون نیاز به هیچ منبع تغذیه‌ای و تنها با نیروی دست یا پای کاربر راه‌اندازی می‌شوند. این تجهیزات، نسبت به سایر پمپ‌ها بازده کمتری داشته و نیروی هیدرولیک کمتری تولید می‌کنند. مدت زمان انجام پروژه نیز توسط این پمپ‌ها طولانی‌تر است.

پمپ هیدرولیک دستی
شکل ۶: پمپ هیدرولیک دستی

انواع پمپ هیدرولیک بر اساس نحوه عملکرد

بر اساس نحوه عملکرد، پمپ‌‌ها به دو دسته تک عاملی و دو عاملی تقسیم می‌شوند. پمپ‌های تک‌عاملی (Single-action pump) تنها از یک جهت و یک ورودی، سیال را دریافت می‌کنند و انتقال می‌دهند. این تجهیزات دارای یک محفظه پمپ هستند و فقط زمانی که پیستون در حال حرکت به داخل محفظه پمپ است، فشار تولید می‌کنند. اما پمپ‌های دو‌عاملی (Double-action pump) دارای دو ورودی و دو خروجی هستند و در دو جهت، انتقال و دریافت سیال را انجام دهند. این دستگاه‌ها دارای دو محفظه پمپاژ مجزا هستند؛ مایع را از یک محفظه خارج کرده و با جریان و فشار بیشتر به محفظه دیگر منتقل می‌کنند. اما کاربرد این پمپ‌ها چیست؟

پمپ‌ هیدرولیک تک‌عاملی برای کاربردهای ساده‌ای که به حرکت خطی در یک جهت نیاز دارند، مناسب است؛ به عنوان مثال، بلند کردن یک جسم یا فشار دادن بار. اما پمپ هیدرولیک دو‌عاملی برای سیستم‌هایی که نیاز به حرکت خطی دقیق در دو جهت دارند هم مناسب است؛ مانند آسانسور و لیفتراک.

پمپ هیدرولیک دو عاملی
شکل ۷: پمپ هیدرولیک دو عاملی

بیشتر بخوانید: برای آشنایی بیشتر با مفهوم دبی یا «فلو» و روش‌ها و تجهیزات اندازه‌گیری آن مقاله فلومتر چیست و چطور کار می‌کند را در وبسایت ماهر بخوانید.

انواع پمپ هیدرولیک بر اساس جابه‌جایی سیال

یکی دیگر از معیارهای دسته‌بندی پمپ‌‎های هیدرولیک، چگونگی جابه‌جایی سیال در این پمپ‌ها است. بر این اساس، پمپ‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: پمپ با جابه‌جایی مثبت و پمپ با جابه‌جایی غیر‌مثبت یا متغیر. برای آشنایی بیشتر با این نوع پمپ‌ها، به ادامه مطلب توجه کنید.

پمپ هیدرولیک با جابه‌جایی مثبت (Positive displacement pump) 

پمپ‌ هیدرولیک با جابه‌جایی مثبت که با نام مختصر PDP شناخته می‌شود، یک پمپ‌ با دبی خروجی ثابت است. این تجهیزات به‌ازای هر دور چرخش محور پمپ، میزان مشخصی از مایع را با سرعتی معین به سیستم هیدرولیک منتقل می‌کنند. همچنین این قابلیت را دارند که بر فشار ناشی از بارهای مکانیکی سیستم و مقاومت ایجاد شده در برابر جریان مایع، غلبه کنند. بیشتر انواع پمپ‌های هیدرولیک از نوع جابه‌جایی مثبت هستند. از مزایای این پمپ‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد.

  • ابعاد فشرده و کوچک
  • بازده بالا
  • قابلیت انجام کار در فشارهای بالا (بیشتر از ۱۰۰۰ psi)
  • انعطاف‌پذیری بالا و قابلیت انجام کار در شرایط مختلف

بیشتر بدانید

دبی پمپ هیدرولیک به میزان مایعی گفته می‌شود که در واحد زمان، توسط پمپ هیدرولیک از مخزن خارج شده و به سیستم پمپاژ می‌شود. واحد این پارامتر، لیتر بر دقیقه یا گالن در دقیقه است.

پمپ هیدرولیک با جابه‌جایی غیر مثبت (non-positive displacement pump)

هر آن‌چه که در مورد پمپ‌ هیدرولیک با جابه‌جایی مثبت یاد گرفتید را برعکس کنید؛ تا به راحتی، مفهوم پمپ‌های متغیر را درک کنید. به صورت خلاصه می‌توان گفت که دبی خروجی پمپ با جابه‌جایی غیر‌مثبت، مقدار ثابتی نیست و به فشار مایع بستگی دارد. این پمپ‌ها توانایی مقاومت در برابر فشارهای بالا را ندارند و به همین دلیل، به میزان کمتری در سیستم‌های هیدرولیکی استفاده می‌شوند. بیشترین کاربرد این پمپ‌ها در سیستم‌های فشار پایین با ظرفیت فشاری حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ psi است. از این دستگاه‌ها برای انتقال اولیه مایع از نقطه‌ای به نقطه‌ای دیگر استفاده می‌شود. 

نکته: هر کدام از پمپ‌‌های هیدرولیک قابل استفاده در صنعت، می‌توانند با جابه‌جایی مثبت یا غیر‌مثبت باشند. در تصویر زیر، نمونه‌‌ای از دسته‌بندی کاربردی‌ترین انواع پمپ‌ هیدرولیک بر این اساس را مشاهده می‌کنید.

دسته‌بندی کاربردی‌ترین انواع پمپ هیدرولیک بر اساس جابه‌جایی سیال
شکل ۸: دسته‌بندی کاربردی‌ترین انواع پمپ هیدرولیک بر اساس جابه‌جایی سیال

۵ نوع پمپ هیدرولیک پرکاربرد در صنعت

تا این بخش از بلاگ، انواع پمپ‌ هیدرولیک را بر اساس اصلی‌ترین فاکتورهای دسته‌بندی آن‌ها معرفی کردیم. اما مدل‌های دیگری از این تجهیزات وجود دارند که به عنوان کاربردی‌ترین انواع پمپ هیدرولیک در صنایع شناخته می‌شوند. این پمپ‌ها طراحی‌ متنوعی دارند و با جابه‌جایی مثبت، متغیر و با نیروی محرکه متفاوت تولید می‌شوند. در ادامه، پنج مورد از این دستگاه‌ها را معرفی می‌کنیم. به یاد داشته باشید که سیال مورد استفاده در پمپ‌‌های هیدرولیک صنعتی، روغن است.

پمپ هیدرولیک دنده‌ای (Hydraulic gear pump)

پمپ‌های دنده‌ای، طراحی ساده و ابعاد کوچکی دارند و به طور معمول، با جابه‌جایی مثبت ساخته می‌شوند. در این تجهیزات، روغن بین دو چرخ‌دنده‌ و بدنه پمپ قرار می‌گیرد. با چرخش چرخ‌دنده‌ها، روغن تحت فشار قرار گرفته و به سمت سوراخ خروجی بدنه پمپ، جاری می‌شود. پمپ دنده‌ای قطعات متحرک کمی دارد؛ قیمت آن ارزان است و نگهداری ساده‌ای دارد. پس طبیعی است که طرفداران زیادی داشته باشد! بیشترین کاربرد این پمپ‌ها در تجهیزات متحرک مانند خودروهای سنگین و کامیون‌ها است. این دستگاه‌ها، به چهار نوع زیر تقسیم می‌شوند.

  • پمپ هیدرولیک دنده خارجی (External Gear Pump)
  • پمپ دنده داخلی (Internal Gear Pump)
  • پمپ لوب یا گوشواره‌ای (Lobe Pump)
  • پمپ ژیروتور (Gerotor Pump)
پمپ هیدرولیک دنده‌ای
شکل ۹: پمپ هیدرولیک دنده‌ای

پمپ هیدرولیک پیستونی (Hydraulic piston pump)

پمپ‌های پیستونی در مقایسه با پمپ دنده‌ای، ساختار پیچیده‌تر، قطعات متحرک بیشتر و قیمت بالاتری دارند؛ در برابر آلاینده‌ها هم آسیب‌پذیرتر هستند. این تجهیزات با نام پمپ‌های رفت و برگشتی شناخته می‌شوند و در سیستم‌هایی مانند جرثقیل‌ که نیازمند تولید فشار عملیاتی بالا هستند، به کار می‌روند. اما نحوه عملکرد این پمپ‌ها چطور است؟ پمپ‌های پیستونی دارای عملکردی چرخشی هستند؛ با حرکت خطی و رفت و برگشتی پیستون در سیلندر، روغن به داخل پمپ کشیده‌شده و با فشار بیشتر به سمت خروجی پمپ، هدایت می‌شود. ناگفته نماند که این پمپ‌ها دارای بالاترین نسبت توان به وزن هستند و در صورت آب‌بندی مناسب، بازده بسیار بالایی دارند. این پمپ‎‌ها می‌توانند با جابه‌جایی مثبت یا غیر‌مثبت تولید شوند. کاربردی‌ترین انواع پمپ هیدرولیک پیستونی به صورت زیر هستند.

  • پمپ پیستونی محوری (Axial Piston Pump)
  • پمپ پیستونی شعاعی (Radial  Piston Pump)
پمپ هیدرولیک پیستونی
شکل ۱۰: یک نمونه پمپ هیدرولیک پیستونی

پمپ هیدرولیک پره‌ای یا تیغه‌ای (Hydraulic Vane Pump)

پمپ هیدرولیک پره‌ای، یکی دیگر از پمپ‌های مناسب برای سیستم‌های غیرمتحرک است که در دسته‌ پمپ‌های فشار متوسط قرار می‌گیرد. این تجهیزات از دو بخش روتور و بدنه تشکیل‌ شده‌اند و بازده مکانیکی حدود ۹۰ دارند. اما به خاطر نشتی‌های زیاد اطراف روتور، بازده کلی آن‌ها چندان بالا نیست. سرعت این تجهیزات در محدوده ۱۲۰۰ تا ۱۷۵۰ دور در دقیقه (rpm) است و در صورتی که دارای نیروی محرکه احتراقی باشند، سرعت‌شان تا ۲۴۰۰ دور در دقیقه افزایش پیدا می‌کند. این پمپ‌ها نسبت به پمپ‌های دنده‌ای، کاربرد کمتری در صنعت دارند و به صورت تک‌عاملی و دو‌عاملی عرضه می‌شوند. 

در این پمپ‌ها، تعدادی پره روی شفت و بین شیارهای روتور قرار می‌گیرد که بر اثر نیروی گریز از مرکز ناشی از چرخش محور، به رینگ قرار گرفته در سطح داخلی پمپ، مماس می‌شوند. در نیم‌دور اول چرخش محور، فضای بین روتور و رینگ بیشتر شده و باعث کاهش فشار می‌شود. در نتیجه، سیال به داخل پمپ کشیده می‌شود و بین پره‌ها قرار می‌گیرد. در نیم‌دور دومِ چرخش محور، با کاهش فضای بین روتور و رینگ، سیال با فشار به سمت خروجی پمپ حرکت می‌کند. از پمپ‌های تیغه‌ای معمولا در گیربکس خودروها و تجهیزات موبایل استفاده می‌شود. این پمپ‌ها انواع متنوعی دارند که از کاربردی‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

  • پمپ‌های بالانس هیدرولیکی
  • پمپ‌های پره‌ای غیر‌‌بالانس هیدرولیکی
  • پمپ‌های مدوّر
  • پمپ‌های دو‌مرحله‌ای
نمایی از مکانیزم پمپ پره‌ای با جابه‌جایی مثبت
شکل ۱۱: نمایی از مکانیزم پمپ پره‌ای با جابه‌جایی مثبت

پمپ اسکرو یا پیچی ( Hydraulic Screw Pump)

قصد داشتید آسانسور فوق سنگین طراحی کنید؛ نه؟ لازمه کار شما، پمپ‌اسکرو است. پمپ اسکرو ظاهری متفاوت با سایر پمپ‌های هیدرولیک دارد و مارپیچ است. این پمپ‌ها با توجه به نوع و کاربردشان، دبی ۸ لیتر تا بالای ۲۵۰ لیتر دارند و همراه با الکتروموتورهای مخصوص (هالو شفت) در طراحی و ساخت انواع بالابرهای هیدرولیکی و آسانسورها استفاده می‌شوند. این پمپ‌ها در دو نوع آسانسوری و پمپ هیدرولیک صنعتی تولید می‌شوند. به طور معمول، اساس کار تمام آن‌ها جابه‌جایی مثبت است و تنها در نوع دنده داخلی با یک‌دیگر تفاوت دارند. ناگفته نماند که پمپ اسکرو صنعتی در صنایع نفتی و تاسیسات سوخت‌رسانی کاربرد فراوانی دارد. از مزایای این نوع پمپ، می‌توان به جریان یکنواخت، بازده بالا و صدای کم اشاره کرد.

پمپ هیدرولیک پیچی
شکل ۱۲: پمپ هیدرولیک پیچی

پمپ کلاچ (Clutch Hydraulic Pump)

یکی دیگر از پمپ‌های هیدرولیک که نام آن را زیاد شنیده‌اید، پمپ کلاچ است که در ساخت تجهیزاتی با گیربکس دستی (خودروها، کامیون‌های سنگین، ماشین‌آلات کشاورزی، وسایل نقلیه خارج جاده) استفاده می‌شود. این پمپ توسط یک تسمه یا چرخ‌دنده به موتور متصل شده و با افزایش فشار مایع هیدرولیک، باعث درگیر شدن و آزاد کردن کلاچ خودرو می‌شود. جالب است بدانید که این پمپ‌ها در تجهیزاتی که نیازمند جریان خروجی پمپ بالاتر از ۱۵ GPM (گالن در دقیقه) هستند، قابل استفاده نیستند؛ زیرا تسمه محرک موتور در این میزان جریان و تحت فشارهای بالا آسیب می‌بیند.

پمپ هیدرولیک کلاچ
شکل ۱۳: پمپ هیدرولیک کلاچ

در انتخاب پمپ هیدرولیک به چه نکاتی دقت کنیم؟

با توجه به تمام نکاتی که گفته شد، می‌توان حدس زد که انتخاب پمپ مناسب برای سیستم هیدرولیک کار ساده‌ای نیست. پس چگونه می‌توان بهترین پمپ‌های هیدرولیک را انتخاب کرد؟ برای پاسخ به این سوال، لازم است ابتدا مواردی که در ادامه نام برده می‌شود را در نظر بگیرید و با مقایسه ویژگی‌ها، مزایای انواع پمپ‌های هیدرولیک و انتظاراتی که از عملکرد آن‌ها در سیستم دارید، بهترین پمپ را انتخاب کنید.

  • توجه به میزان فشار و جریان مورد نیاز در سیستم (برای این کار، کافی است منحنی جریان و فشار در یک چرخه زمانی را در نظر بگیرید و با توجه به هم‌زمانی مصرف المان‌ها، دبی سیستم را به دست آورید.)
  • تعیین سایز پمپ مورد نیاز (برای انتخاب سایز پمپ هیدرولیک، پس از تعیین دبی از طریق محاسبات، ده درصد به آن اضافه کنید. زیرا دبی خروجی پمپ در پمپ‌های فشار بالا، پس از مدتی کاهش می‌یابد.)
  • توجه به سرعت دوران پمپ؛ زیرا میزان دبی حجمی مایع، به سرعت دوران پمپ بستگی دارد.
  • در نظر گرفتن نوع و حجم جابه‌جایی سیال (اگر سیال شما دارای ذرات جامد یا آلودگی خاصی است، لازم است در انتخاب پمپ هیدرولیک دقت کنید.)
  • حداکثر فشار کاری و توان مصرفی پمپ که در دفترچه مشخصات پمپ ثبت شده است.
  • بررسی میزان سر و صدای پمپ
  • میزان فشار کاری در خروجی پمپ و در نظر گرفتن بیشترین فشاری که پمپ هیدرولیک می‌تواند آن را تحمل کند.

بهترین نوع پمپ هیدرولیک کدام است؟

برای این پرسش تنها یک پاسخ وجود دارد: «بهترین نوع پمپ هیدرولیک، همان دستگاهی است که برای سیستم شما مناسب است و کاربردی که از آن انتظار دارید را به بهترین صورت، انجام می‌دهد.» در ادامه، کاربرد هر کدام از انواع پمپ‌ در حوزه‌های مربوطه را نام می‌بریم تا انتخاب، برای شما ساده‌تر شود.

  • پمپ دنده‌ خارجی: مناسب برای تجهیزات هیدرولیک و متحرک مانند انواع آسانسور و سیستم‌های فشار بالا و پرسرعت.
  • پمپ دنده داخلی: تولید جریان با ضربان بسیار کم، مناسب برای تجهیزات هیدرولیک غیرمتحرک (دستگاه پرس، ماشین ابزار) و وسایل نقلیه‌ای که در فضای محدودی کار می‌کنند (لیفتراک برقی).
  • پمپ پیستونی: دارای قدرت بالا، مناسب برای تجهیزات تلفن همراه، ابزارهای ماشینی، تجهیزات میدان نفتی، شکل‎‌دهی و مُهر‌زنی فلز، مناسب برای سیستم‌های فشار بالا تا ۷۰۰ بار، استفاده در صنایع ساختمانی و انتقال هیدروکربن با فشار بالا در خطوط لوله.
  • پمپ پره‌ای: قابلیت ایجاد خلاء موثر، مناسب برای تجهیزات ساختمانی و ماشین‌های ریخته‌گری
  • پمپ اسکرو: مناسب برای پمپاژ مایعات چسبناک با فشار بالا (پمپاژ نفت خام در صنایع نفتی)

برای انتخاب هر چه ساده‌تر و سریع‌تر از بین انواع پمپ هیدرولیک، به تصویر زیر دقت کرده و مشخصات پمپ‌ها را با یک‌دیگر مقایسه کنید.

مشخصات پرکاربردترین انواع پمپ هیدرولیک در صنعت
شکل ۱۴: جدول مشخصات پرکاربردترین انواع پمپ هیدرولیک در صنعت

 در نهایت کدام پمپ هیدرولیک را باید انتخاب کرد؟

در نهایت کدام پمپ برای خرید مناسب‌تر است؟ با مقایسه مشخصات هر کدام از پمپ‌ها و کاربرد آن‌ها، به راحتی می‌توانید به این سوال پاسخ دهید. اما اگر مقایسه اعداد و ارقامی که در تصویر بالا آورده شده برای شما مشکل است، به جدول ۱ دقت کنید. در جدول ۱، سه تا از پرفروش‌ترین انواع پمپ (دنده‌ای، پیستونی و پره‌ای) را بر اساس فاکتورهای وزن، قیمت، دبی، فشار و دور با هم مقایسه کرده‌ایم. 

راهنمایی جدول : در هر ستون جدول، پمپ‌‌ها بر اساس وضعیت خود نسبت به فاکتور، به ترتیب از کمتر به بیشتر مرتب‌ شده‌اند. برای مثال، پمپ دنده‌ای از پمپ پره‌ای ارزان‌تر است و پمپ پره‌ای نسبت به پمپ پیستونی قیمت کمتری دارد.

راهنمای جدول
شکل ۱۵: جدول مقایسه نهایی پمپ‌های هیدرولیک

برای افزایش طول عمر پمپ هیدرولیک چه مواردی را باید رعایت کرد؟

برای افزایش طول عمر پمپ هیدرولیک در انتخاب نوع سیال دقت کنید. سیال، باید تمیز و بدون هر گونه آلودگی باشد. عملکرد دستگاه را زیر نظر بگیرید؛ در صورتی که متوجه نشتی یا لرزش غیرعادی دستگاه شدید، هرچه سریع‌تر به آن رسیدگی کنید. علاوه بر این، مراقب باشید که پمپ، همیشه حاوی سیال موردنظر باشد؛ راه‌اندازی پمپ‌ها به صورت خشک و بدون مایع به آن‌ها آسیب می‌زند.

قیمت پمپ هیدرولیک چگونه است؟

با در نظر گرفتن مطالب گفته شده در طول مقاله، واضح است که پمپ‌های هیدرولیک قیمت یکسانی ندارند. اگر نوسانات بازار را در نظر نگیریم، عواملی مانند نوع پمپ، برند سازنده و مشخصات فنی دستگاه روی قیمت آن اثرگذار هستند. با این حال، می‌توان گفت که قیمت این تجهیزات از ۲ میلیون تا ۶۰ میلیون تومان و بالاتر است.

کلام آخر

پمپ هیدرولیک (hydraulic pump)، یک دستگاه مکانیکی است که با جابه‌جایی سیال، نیرویی چندین برابر نیروی ورودی، برای سیستم ایجاد می‌کند. در این بلاگ، پمپ هیدرولیک معرفی و نحوه عملکرد آن توضیح داده شد. کاربردی‌ترین انواع پمپ‌ها معرفی‌ شدند و شیوه انتخاب مناسب‌ترین پمپ‌های هیدرولیک برای سیستم، بررسی شد. دنیای سیستم‌های هیدرولیک و پنوماتیک بسیار گسترده است و شما تازه با بخش کوچکی از آن آشنا شده‌اید. اگر این موضوع شما را مجذوب کرده است، پیشنهاد می‌کنم دوره «سیستم‌های هیدرولیک و پنوماتیک» آکادمی ماهر را خریداری کنید و از مطالب جذاب آن لذت ببرید.

به نظر شما، کدام یک از انواع پمپ هیدرولیک طول عمر بیشتری دارند؟ پمپ‌هایی با قطعات متحرک بیشتر یا کمتر؟ نظرات خود را در زیر همین مقاله برایم بنویسید. 

همچنین برای دریافت نرم افزار FluidSim که ابزاری قدرتمند برای شبیه‌سازی سیستم‌های هیدرولیک، پنوماتیک و الکتریکی محسوب می‌شود می‌توانید شماره خود را در کادر قرار داده شده در پایین وارد کنید.

برای دریافت نرم افزار رایگان FluidSim فقط کافیه فرم رو تکمیل کنی

سوالات متداول

اگر به فشار بیشتری در سیستم نیاز دارید، پمپ پیستونی و اگر میخواهید پمپ قیمت مناسب‌تر و نگهداری ساده‌تری داشته باشد، پمپ دنده‌ای.

سیال مناسب، شیرآلات، سیلندر، پیستون، شفت، واشر 

 این پمپ‌ها ساختاری چند طبقه‌ای دارند. از چند پروانه در ساخت آن‌ها استفاده می‌شود و با بهره‌گیری از نیروی گریز از مرکز، فشار بسیار بالایی تولید می‌کنند. 

منابع

https://tameson.com/pages/hydraulic-pump

https://mac-hyd.com/blog/which-hydraulic-pump-is-right-for-your-needs

سوال:

آیا تا به‌حال تجربه استفاده از پمپ‌های هیدرولیک را در پروژه‌های خود داشته‌اید؟

تجربه و سوالات خود در این رابطه ، با ما در میان بگذارید. 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *