برق, برق صنعتی, کنترل و ابزار دقیق

دیزل ژنراتور چیست؟ طرز کار، انواع، کاربردها و مزایا

دیزل‌ ژنراتور چیست؟ با نحوه انتخاب و استفاده از آن آشنا شوید.

دیزل ژنراتور تجهیز پرکاربردی است که علاوه‌بر صنعت در تأمین انرژی برای زیرساخت‌های شهری و پروژه‌های عمرانی، استفاده می شود. تأمین پیوسته برق در جاهایی مانند بیمارستان‌ها، مراکز خرید، مجتمع‌های اداری یا محیط‌های صنعتی اهمیت بالایی دارد. خاموش شدن برخی تجهیزات در کارخانه‌های تولیدی ممکن است موجب خرابی محصولات و از بین رفتن مواد اولیه شود که زیان هنگفتی در پی دارد.

خاموشی تجهیزات بیمارستانی نیز ممکن است موجب به خطر افتادن جان بیماران شود. بنابراین، در چنین مکان‌هایی وجود یک منبع الکتریکی جایگزینِ موقت در زمان‌های قطعی برق ضروری است. همچنین در نقاط دوردست که دسترسی به شبکه برق ممکن نیست، مثلاً در پروژه‌های انتقال آب، گاز یا نفت که غالباً در مناطق دورافتاده اجرا می‌شوند، به‌دلیل دوری از شبکه سراسری برق استفاده از یک منبع مولد نیروی الکتریکی الزامی است. 

در چنین مواردی دیزل‌ ژنراتورها تجهیزات کارآمدی برای تولید برق هستند. در این مقاله، با نحوه کار و معیارهای انتخاب دیزل‌ ژنراتور آشنا می‌شویم.

جهت شرکت  و آشنایی با کلیه مفاهیم مربوط به برق صنعتی می توانید در دوره آموزشی برق صنعتی آکادمی ماهر شرکت کنید!

دیزل‌ ژنراتور چیست؟

دیزل‌ ژنراتور ترکیبی از موتور دیزل و ژنراتور الکتریکی است که برای تولید برق به‌کار می‌رود. برای راه‌اندازی موتور احتراقیِ این ژنراتورها معمولاً از سوخت‌های نفتی مایع یا گاز طبیعی استفاده می‌شود. بخش الکتریکی دیزل ژنراتور یک مدار تناوب‌ساز است که نیروی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. تجهیزات کنترلی و حفاظتی ژنراتور نیز کار راه‌اندازی و مانیتور کردن بخش‌های اصلی آن را برعهده دارند. در ادامه به توضیح کامل بخش‌های مختلف دیزل ژنراتور و انواع کاربرد آن اشاره می‌کنیم.

انواع و کاربردهای دیزل ژنراتور

دیزل ژنراتور غالباً به‌صورت محلی و بدون اتصال به شبکه قدرت، به‌کار می‌رود و به‌عنوان منبع تغذیه اضطراری در صورت قطعی برقِ شبکه، جایگزین آن می‌شود. در کاربردهای پیچیده‌تر، این ژنراتور می‌تواند به‌عنوان پشتیبان شبکه در زمان اوج بار به کار گرفته شود و انرژی الکتریکی را به شبکه تزریق کند. برای تولید برق در کشتی‌ها و در مکان‌های دوردستی که امکان دسترسی به شبکه برق مسیر نیست نیز از دیزل ژنراتور استفاده می‌شود. در این بخش انواع ژنراتور را از لحاظ مختلف بررسی می‌کنیم.

انواع و کاربردهای دیزل ژنراتور از لحاظ توان تحویلی

مجموعه موتور دیزل، ژنراتور و تجهیزات جانبی مانند پایه، سیستم کنترل، سیستم توقف، سیستم خنک‌کننده و سیستم راه‌انداز را «سِتِ ژنراتور» (GenSet) می‌نامند. شکل ۱ نمای ظاهری یک ست ژنراتور را نشان می‌دهد.

تصویر یک ست ژنراتور (GenSet)
شکل ۱- تصویر یک ست ژنراتور (GenSet)

یک ست ژنراتور به نسبت توان الکتریکی قابل تحویل، برای کاربردهای مختلفی می‌تواند به کار رود که در ادامه به آن‌ها اشاره می کنیم. 

  • بازه توان ۸ تا ۳۰ کیلووات: این دسته ژنراتورها برای تأمین انرژی منازل، فروشگاه‌های کوچک و ادارات مناسب هستند.
  • توان ۸ تا ۲۰۰۰ کیلووات: دیزل ژنراتور با این بازه توان برای مجتمع‌های اداری، کارخانه‌ها و تجهیزات صنعتی به‌ کار گرفته می‌شود.
  • ماژول قدرت ۲۰۰۰ کیلوواتی: یک سِت ۲۰۰۰ کیلو‌واتی با مخزن سوخت و همه تجهیزات جانبی در یک کانتِینر ۱۲ متر مربعی (۴۰ فوتی) استاندارد جای می‌گیرد و می‌تواند به‌عنوان یک منبع برق خودکفا (Stand-alone)، جایگزین اضطراری شبکه برق شود. به چنین مجموعه‌ای «ماژول قدرت» (Power Module) گفته می‌شود که وزن آن نزدیک به ۴۰ تُن است.
  • ایستگاه و نیروگاه برق دیزل: مجموعه‌ای متشکل از تعدادی ماژول قدرت، یک ایستگاه برق کوچک را تشکیل می‌دهد و اگر شمار زیادی ماژول در یک مجموعه با استفاده از کابل قدرت متصل شوند، تشکیل یک نیروگاه برق دیزل را می‌دهند.

در شکل ۲ نمونه‌ای از یک ایستگاه برق دیزل را می‌بینید.

ایستگاه برق دیزل
شکل ۲- ایستگاه برق دیزل

انواع دیزل ژنراتور از لحاظ استاندارد رتبه‌بندی

دیزل ژنراتور باید توان مورد انتظار را به‌صورت مطمئن و بدون اینکه آسیبی ببیند، تأمین کند. یک ژنراتور ممکن است به‌عنوان جایگزین در هنگام قطعی برق به کار بیفتد و تنها چند ساعت در سال روشن باشد. همان ژنراتور ممکن است به‌عنوان مولد اصلی به‌کار گرفته شود و به‌شکل پیوسته روشن باشد. کیفیت کار ژنراتور در کاربری‌های مختلف از طریق رتبه‌بندی استاندارد آن تعیین می‌شود.

شرکت‌های سازنده برای تعیین قابلیت اطمینانِ ژنراتورها، آن‌ها را بر مبنای استاندارد مشخصِ بین‌المللی رتبه‌بندی می‌کنند. از جمله استانداردهای معتبری که برای رتبه‌بندی ژنراتور تعریف شده، استاندارد ISO8528 است. رتبه‌بندی ژنراتور طبق این استاندارد، در چهار تعریف زیر معرفی می‌شود.

  • مولد اضطراری انتظار یا جایگزین (Emergency Standby Power – ESP): رتبه‌بندی ESP زمانی تعریف می‌شود که ژنراتور به‌عنوان جایگزین مولد اصلی در مواقع قطعی (وقفه) برق به کار گرفته شود. طبق استاندارد ISO8528-1 رتبه ESP معادل ماکسیمم توانی است که یک ژنراتور با حداکثر ۲۰۰ ساعت کار در سال می‌تواند به یک بار متغیر تحویل دهد. طبق این استاندارد، میانگین بار ژنراتور نیز در یک بازه ۲۴ ساعت نباید از ۷۰ درصد توان نامی ژنراتور بیشتر باشد؛ مگر اینکه شرکت سازنده اجازه آن را داده باشد.
  • مولد برق با مدت کارکرد محدود (Limited Time Running Power – LTP): طبق استاندارد ISO8528-1 رتبه‌بندی LTP معادل ماکسیمم توانی است که ژنراتور می‌تواند تا ۵۰۰ ساعت کار در سال تحویل دهد تا در زمان سرویس و نگهداریِ مولد اصلی، جایگزین آن شود.
  • مولد برق اصلی (Prime Running Power – PRP): رتبه‌بندی PRP معادل ماکسیمم توانی است که ژنراتور قادر است برای یک بارِ متغیر در مدت زمان نامحدود تأمین کند. علاوه بر آن، میانگین بار ژنراتور نیز در ۲۴ ساعت نباید بیش از ۷۰ درصد توان ژنراتور باشد؛ مگر اینکه شرکت سازنده آن را تأیید کرده باشد.
  • مولد برق با کارکرد پیوسته (Continuous Operation Power – COP): رتبه‌بندی COP معادل بیشترین توانی است که ژنراتور می‌تواند به بار ثابت در ساعات کاری نامحدود  تحویل دهد. شرایط کاری و زمان‌های سرویس و تعمیرات توسط سازنده تعیین می‌شود.

برای درک بهتر، فرض کنید ژنراتوری نقش جایگزین شبکه را ایفا می‌کند و تحمل ده درصد اضافه‌بار طی یک مدت کوتاه برای این ژنراتور امکان‌پذیر است. حال فرض کنید همین ژنراتور به‌عنوان مولد اصلی به کار گرفته شود و در حالت کارکرد دائمی، توانایی ارائه توان پایدار در بلندمدت را نداشته باشد. در چنین حالتی، بر اساس استاندارد رتبه‌بندی، این ژنراتور در حالت جایگزین رتبه بهتری نسبت به حالت مولد اصلی شبکه خواهد داشت.

به‌طورکلی، دو فاکتور ماکسیمم توان تحویلی ژنراتور و طول زمان تحویل این توان دو عامل اصلی رتبه‌بندی هستند. ژنراتوری که برای استفاده موقت رتبه پایینی دارد، هنگام رخ دادن اضافه‌بار موقت، ممکن است با فرمان توقف توسط مدار حفاظت ژنراتور مواجه شود. از سوی دیگر، ژنراتوری که برای استفاده دائم رتبه پایینی دارد، در هنگام کار طولانی‌مدت ممکن است دچار نوسان فرکانس یا سطح ولتاژ شود.

انواع دیزل ژنراتور از لحاظ نوع راه‌اندازی

یکی از چالش‌های استفاده از ژنراتور، نحوه جایگزینی آن به‌جای منبع اصلی و راه‌اندازی آن در هنگام قطعی برق است. این کار می‌تواند به‌صورت دستی یا اتوماتیک انجام شود. برای قطع و وصل کردن اتصال مولد برق و بار الکتریکی از سوئیچ انتقال (Transfer Switch) استفاده می‌شود. سوئیچ انتقال می‌تواند به‌شکل دستی یا اتوماتیک، ژنراتور را وارد مدار یا از مدار جدا کند.

راه‌اندازی با سوئیچ انتقال دستی

در حالت دستی، اپراتور هنگام قطع شدن برق، به‌صورت دستی و به وسیله سوئیچ انتقال، شبکه اصلی را از مدار جدا و ژنراتور را جایگزین منبع برق اصلی می‌کند. در شکل ۳ یک سوئیچ انتقال دستی را می‌بینید.

سوئیچ انتقال دستی
شکل ۳- سوئیچ انتقال دستی

در کاربردهای با درجه اهمیت پایین‌تر، مانند باغ‌ها و ویلاهای مسکونی یا کارگاه‌های کوچک و انبارها، به دلیل هزینه کم و کاربرد آسان از سوئیچ انتقال دستی استفاده می‌شود.

راه‌اندازی با سوئیچ انتقال اتوماتیک

در حالت اتوماتیک، سوئیچ انتقال به‌محض اینکه منبع اصلی قطع شود، ژنراتور را جایگزین آن می‌کند و پس از وصل شدن برق اصلی، ژنراتور را خاموش و بار را به شبکه اصلی وصل می‌کند. شکل ۴ یک سوئیچ انتقال اتوماتیک را نشان می‌دهد.

برای مطالعه و اطلاعات بیشتر در مورد لیمیت سوئیچ مقاله زیر را مطالعه کنید

سوئیچ انتقال اتوماتیک
شکل ۴- سوئیچ انتقال اتوماتیک

به‌کارگیری سوئیچ انتقال اتوماتیک مستلزم پرداخت هزینه خرید، نصب و نگهداری است؛ بنابراین استفاده از آن برای کاربردهایی مانند تهویه ساختمان‌های مسکونی که حساسیت کمتری دارند، مقرون‌به‌صرفه نیست. بهتر است در کاربردهای حساس و مهم مانند بیمارستان‌ها، مراکز خرید یا راه‌اندازی خطوط تولید از آن استفاده شود.

اجزای اصلی تشکیل‌دهنده دیزل ژنراتور

دیزل ژنراتورها با توجه به تکنولوژی ساخت، نوع و حساسیت کاربرد آن‌ها با تجهیزات و قطعات مختلفی ساخته می‌شوند؛ اما برخی قسمت‌های اصلی برای همه ژنراتورها مشترک است. اجزای اصلی یک دیزل ژنراتور، شامل موارد زیر است: 

  • موتور دیزل
  • تناوب‌ساز AC
  • رادیاتور 
  • سیستم خنک‌کننده
  • سیستم اگزوز 
  • فیلتر هوا 
  • پنل کنترل 
  • چارچوب پایه 
  • مخزن  

در شکل ۵ محل قرارگیری هر یک از این اجزا در یک ژنراتور مشاهده می‌شود.

بخش‌های اصلی دیزل ژنراتور
شکل ۵- بخش‌های اصلی دیزل ژنراتور
  1. موتورِ دیزل (ِDiesel Engine): منبعِ نیروی مکانیکیِ ژنراتور است. اندازه و ظرفیت خروجی آن تعیین می‌کند که یک سِتِ ژنراتور چقدر توان می‌تواند تولید کند.
  2. تناوب‌ساز (AC Alternator): این بخش، نیروی مکانیکی موتور دیزل را به نیروی الکتریکی تبدیل می‌کند.
  3. رادیاتور و سیستم خنک‌کننده (Radiator and Cooling System): هنگام کارِ ژنراتور، برخی اجزا به‌ویژه بخش‌های مکانیکی ژنراتور به‌شدت گرم می‌شوند. این بخش، وظیفه پایین آوردن دما را بر‌عهده دارد.
  4. سیستم اگزوز (Exhaust System): دود ناشی از موتورِ دیزل، آلودگی زیادی ایجاد می‌کند. این بخش وظیفه فیلتر کردن ذرات معلق و گازهای سمی و همچنین هدایت دود خروجی موتور به فضای بیرون را برعهده دارد.
  5. فیلتر هوا (Air Filter): این بخش از نوعی الیاف تشکیل شده است که از ورود گرد و غبار و آلودگی به درون موتور جلوگیری می‌کند.
  6. پنل کنترل (Control Panel): یک واسط کنترلی است که کنترل فرایند‌هایی از قبیل راه‌اندازی، خاموش کردن، اندازه‌گیری سوخت و کنترل سوئیچ‌های سلکتور فاز را انجام می‌دهد.
  7. چارچوب پایه و مخزن سوخت (Base Frame and Fuel Tank): چارچوب پایه نقش نگه‌دارنده بدنه ژنراتور را دارد و همه اجزای مکانیکی و الکتریکی آن روی این پایه نصب می‌شود. مخزن سوخت نیز محل ذخیره سوخت مورد نیاز موتور دیزل است.

سوخت دیزل ژنراتور چیست؟

چنان که اشاره شد، موتور دیزل از نوع موتورهای احتراقی است و بسته به کاربرد و محل استفاده، با سوخت‌های مختلفی کار می‌کند. انواع رایج سوخت‌های موتور دیزل عبارتند از:

  • بنزین: موتور بنزینی برای توان‌های کمتر از ۶ کیلو‌وات استفاده می‌شود و صدای کمی دارد. 
  • گازوئیل: در توان‌های کمی بالاتر و جایی که دسترسی به بنزین مشکل است، از سوخت گازوئیل برای راه‌اندازی ژنراتور استفاده می‌شود. ژنراتورهای گازوئیلی برای کاربرد بلندمدت یا حتی پیوسته در محیط‌های باز مناسب‌اند و از لحاظ هزینه سوخت نسبت به موتورهای بنزینی ارزان‌تر هستند.
  • گاز: گاز نسبت به بنزین و گازوئیل آلودگی کمتری ایجاد می‌کند. ژنراتورهای گازی کم‌صداتر از انواع دیگر ژنراتور هستند. 
  • سوخت‌های دیگر‌: به جز موادی که اشاره شد، در موارد نادر، مواد سوختی دیگری نیز مانند روغن گیاهی، روغن حیوانی، پارافین و گلیسیرین به‌عنوان سوخت دیزل به کار می‌روند. در موتورهای دیزلی بزرگ (از ۳ تا ۳۰ مگاوات) نیز از مواد نفتی سنگین‌ (Heavy Fuel Oil) یا HFO استفاده می‌شود.

انتخاب دیزل ژنراتور مناسب

معیار اصلی در انتخاب اندازه (توان) دیزل ژنراتور، مقدار باری است که باید تغذیه کند؛ اما فاکتورهای فنی دیگری نیز باید در انتخاب ژنراتور در نظر گرفته شوند. از جمله این فاکتورها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

نوع توان مصرفی بار (اکتیو و رِاَکتیو): ضریب توان و مقدار توان راکتیوی که بار به شبکه تحمیل می‌کند، باید در تعیین ظرفیت ژنراتور در نظر گرفته شود.

جریان راه‌اندازی بار: هنگام محاسبه مجموع توان مصرفی بار، باید توجه داشت که موتورها در هنگام راه‌اندازی تا سه برابر جریان نامی خود از ژنراتور، جریان می‌کشند. 

رفتار غیرخطی بار: بار غیرخطی باعث ناپایداری و ایجاد هارمونیک در ولتاژ ژنراتور می‌شود. هنگام انتخاب ژنراتور برای بار غیر‌خطی، باید ژنراتوری را انتخاب کرد که در مدار کنترل خود مجهز به فیلترهای لازم برای مقابله با اختلال باشد.

حاشیه توان برای بارهای مقاومتی و روشنایی: برای بارهای مقاومتی مانند لامپ‌ها، تلویزیون یا تجهیزات الکتریکی کوچک باید ۳۰ درصد توان بیشتر از توان نامی، به‌عنوان حاشیه امن در نظر گرفته شود. 

ویژگی‌های محیط نصب: ارتفاع، دما و ملاحظات مربوط به خروجی اگزوزِ موتور دیزل از معیارهای مهم انتخاب دیزل ژنراتور هستند. 

برخی سازندگانِ بزرگِ دیزل ژنراتور، نرم‌افزاری ارائه می‌دهند که محاسبات مربوط به تعیین اندازه (توان) ژنراتور را با وارد کردن شرایط محیط و مشخصه‌های بار الکتریکی انجام می‌دهد. از این دست نرم‌افزارها می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد.

  • Power Design Pro
  • Power Solution Center
  • Power Suite
  • QuickSize

به جز فاکتورهای اصلی که برای ژنراتور مطرح شد، مشخصه‌های فیزیکی و کاربردی جانبی نیز در گزینش دیزل ژنراتور می‌تواند مورد توجه قرار گیرد؛ مانند:

تثبیت‌کننده ولتاژ (Voltage Regulation): بدون تثبیت‌کننده ولتاژ تجهیزات متصل به ژنراتور آسیب می‌بینند؛ به‌ویژه اگر این تجهیزات، وسایل الکترونیکی باشند که به اضافه‌ولتاژ حساس هستند. بنابراین برای برخی کاربردها باید دقت شود که ژنراتور مجهز به تثبیت‌کننده اتوماتیک ولتاژ (AVR) باشد.

تکنولوژی اینورتر: این قابلیت امکان تطبیق کار موتور با جریان مصرف‌کننده را فراهم و عملکرد موتور دیزل را بهینه می‌کند.

قابلیت جابجایی (Portability): ژنراتورهای کوچک با وزن حدود ۲۰ کیلوگرم به‌صورت دستی قابل جابجایی هستند. مدل‌های بزرگتر، مجهز به چرخ هستند و با یک خودرو کِشنده می‌توان آن‌ها را جابجا کرد. ژنراتورهای توان‌بالا با جرثقیل جابجا می‌شوند؛ هرچند برخی مدل‌های توان‌بالا را پس از نصب، نباید جابجا کرد. اصطلاحاً به این ژنراتورها، ژنراتور ایستگاهی (Stationary) گفته می‌شود. انواع ژنراتور را از لحاظ قابلیت جابجایی در شکل ۶ می‌بینید.

برای مطالعه و اطلاعات بیشتر در مورد اینورتر مقاله زیر را مطالعه کنید

انواع ژنراتور از لحاظ قابلیت جابجایی
شکل ۶- انواع ژنراتور از لحاظ قابلیت جابجایی

سوال:

بزرگترین چالش در راه‌اندازی دیزل ژنراتور چیست؟

منتظر کامنت‌های شما هستیم

نیروگاه دیزل

حالتی که یک یا چند دیزل ژنراتور به‌طور پیوسته و مستقل از شبکه قدرت سراسری کار می‌کنند را «حالت جزیره» (Island Mode) می‌نامند. موازی کردن ژنراتورها در حالت جزیره، امتیازاتی مانند «افزونگی» (Redundancy) و کارایی بهتر در هنگام کم‌باری را فراهم می‌کند. قابلیت افزونگی به این معنی است که در صورت عدم‌نیاز به یک یا چند ژنراتور می‌توان آن‌ها را خاموش کرد و تأمین برق با ژنراتورهای روشن ادامه می‌یابد. 

پلنت نیروگاه که کنترل همه ژنراتورها را بر عهده دارد، توان مورد نیاز مصرف‌کننده را در هر زمان رصد می‌کند. در صورت نیاز به توان بیشتر ژنراتورهای بیشتری در مدار قرار می‌گیرند و با کاهش توان مورد نیاز، ژنراتورهای اضافی خاموش می‌شوند. در پلنت‌های نیروگاهیِ جزیره‌ای، حداقل سه ژنراتور با هم موازی می‌شوند و شمار آن‌ها گاهی تا بیست دیزل ژنراتور هم افزایش می‌یابد.

موازی کردن دیزل ژنراتورها طی فرایند «سنکرون کردن» انجام می‌شود. سنکرون کردن عبارت است از هماهنگ کردنِ ولتاژ، فرکانس و فاز ژنراتورها پیش از اتصال آن‌ها به سیستم. سنکرون کردن نادرست پیش از اتصال به بار، باعث آسیب شدید به ژنراتور یا «سوئیچگیر» (Switchgear) آن می‌شود. سوئیچگیر یا همان تابلو حفاظت در سیستم قدرت متشکل از مجموعه‌ای از فیوزها و کلیدهای حفاظتی و کنترلی به‌منظور حفاظت از تجهیزات قدرت است. نحوه سنکرون کردن ژنراتورها به دو روش اتوماتیک و دستی است. روش اتوماتیک به وسیله ماژول سنکرون‌کننده اتوماتیک و روش دستی توسط اپراتور انجام می‌شود. شکل ۷ یک نیروگاه برق دیزل را نمایش می‌دهد. 

نیروگاه برق دیزل
شکل ۷- نیروگاه برق دیزل

برندهای معروف دیزل ژنراتور

شرکت‌های بسیاری در سراسر جهان در تولید دیزل ژنراتور فعال هستند و بازار رقابتی این محصول باعث شده این شرکت‌ها محصولات خود را با امکانات، کیفیت و بهره‌وری بهتری در اختیار مصر‌ف‌کننده قرار دهند. از معروف‌ترین شرکت‌های سازنده دیزل ژنراتور می‌توان موارد زیر را نام برد.

  • ولوو پنتا (Volvo Penta): شرکت سوئدی ولوو یکی از تولیدکنندگان معتبر موتور در جهان است. این شرکت به‌جز دیزل ژنراتور در زمینه خودروسازی و ساخت موتور کشتی‌های بزرگ نیز فعال است. رِنج توان دیزل ژنراتورهای ولوو پنتا از ۸۵ تا ۷۰۰ کیلوولت‌آمپر (kva) است.
  • کامینز (Cummins): شرکت کامینز یک شرکت آمریکایی است که در زمینه تولید تجهیزات قدرت فعالیت می‌کند. توان دیزل ژنراتورهای ساخت این شرکت از ۸ تا ۳۰۰۰ کیلوولت‌آمپر را پوشش می‌دهد. تنوع گسترده محصولات کامینز، امکان به‌کارگیری آن‌ها برای طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی، تجاری، عمرانی و خانگی را فراهم می‌کند.
    • پرکینز (Perkins): دیزل ژنراتور پرکینز توسط شرکت انگلیسی پرکینز تولید می‌شود. ژنراتورهای ساخت این شرکت به سرعت (دور) زیاد مشهور هستند. سرعت زیاد، باعث افزایش بازدهی ژنراتور می‌شود که از فاکتورهای مهم کیفیت یک ژنراتور به شمار می‌رود. ژنراتورهای پرکینز از توان ۹ تا ۲۲۵۰ کیلوولت‌آمپر تولید و عرضه می‌شوند.
    • کاترپیلار (Caterpillar): شرکت آمریکایی کاترپیلار یکی از بزرگترین شرکت‌های سازنده ماشین‌آلات در جهان است. بیشتر دیزل ژنراتورهای این شرکت برای توان‌های بالا طراحی می‌شوند و در محیط‌های صنعتی و نیروگاه‌های دیزل کاربرد زیادی دارند. دیزل‌ ژنراتورهای کاترپیلار از توان ۷.۵ تا ۷۱۵۰ کیلوولت‌آمپر تولید می‌شوند.

علاوه‌بر شرکت‌هایی که نام برده شد، برندهای دیگری مانند استمفورد (Stamford)، مکالته (Meccalte) و بنز (Benz) نیز از سازندگان مشهور دیزل ژنراتور در جهان به شمار می‌روند.

قیمت دیزل ژنراتور

گران‌قیمت‌ترین دیزل ژنراتورهای موجود در بازار ایران پرکینز، کامینز و ولوو هستند. با توجه به قیمت بالای این محصولات، فروش ژنراتورهای چینی در بازار ایران رونق بیشتری یافته است. در مقام مقایسه، در تاریخ نگارش این مقاله (۴ شهریور ۱۴۰۲) قیمت یک دیزل ژنراتور ۱۵ کیلوولت‌آمپر پرکینز در بازار ایران ۱۴۰ میلیون تومان است، در حالی که برند چینی استریم (Streem) با همین توان، حدود ۶۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد. 

از دیگر برندهای ارزان‌ قیمت در ایران می‌توان به برند چینی تِلِک (Telec) اشاره کرد. برندهایی مانند کوهلر (Kohler)، اسکانیا (Scania)، میتسوبیشی (Mitsubishi) و بادوین (‌Baudouin) نیز از لحاظ قیمت در محدوده میان‌رده به شمار می‌روند.

جمع‌بندی

با توجه به کاربرد گسترده دیزل ژنراتور در محیط‌های صنعتی، اداری، شهری و پروژه‌های عمرانی آشنایی با مشخصه‌های الکتریکی و مکانیکی این تجهیزات، برای طیف وسیعی از مهندسان و تکنسین‌های رشته‌های فنی بسیار سودمند و کاربردی است. 

در این مقاله، اجزای اصلی یک دیزل ژنراتور معرفی شد و ضمن شرح نحوه کار، روش‌های مختلف به‌کارگیری آن نیز مورد بررسی قرار گرفت. سپس معیارهای مختلف انتخاب یک دیزل ژنراتور مناسب برای کاربردهای مختلف معرفی شدند و نوع سوخت مصرفی ژنراتور نیز مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.

برندهای مختلف دیزل ژنراتور و رده قیمتی این برندها نیز از ویژگی‌های مهم این دستگاه است که در متن مقاله، به شکل کوتاه به آن‌ها اشاره شد.

سوالات متداول

دیزل ژنراتورها نیازمند نگهداری و سرویس دوره‌ای منظم هستند که توسط شرکت سازنده تعیین می‌شود. مهم‌ترین بخشی که نیاز به رسیدگی دارد، موتور دیزل است که هر ۲۵۰ تا ۵۰۰ ساعت  کارکرد باید سرویس شود.

بیشتر ژنراتورها را برای هر دو کاربرد می‌توان استفاده کرد؛ اما رتبه کیفی آن‌ها برای هر کاربرد متفاوت است. رتبه‌بندی بر مبنای مشخصه‌های الکتریکی و مکانیکی و برنامه کنترلی ژنراتور و توسط شرکت سازنده تعیین می‌شود.

در یک ژنراتور استاندارد، هر لیتر سوخت دیزل نزدیک به ۱۰ کیلو‌وات‌ ساعت انرژی الکتریکی تحویل می‌دهد.

فرکانس دیزل ژنراتور بستگی به دور موتور دیزل دارد. در صورتی که موتور دیزل بتواند سرعت ۱۵۰۰ دور در دقیقه را حفظ کند، فرکانس برق خروجی ۵۰ هرتز خواهد بود.

منابع:

support.wellandpower.net

energyeducation.ca

www.csemag.com

www.cumminsdksh.com

s7d2.scene7.com

www.topone-power.com

guide.directindustry.com

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *