الکتروموتور یکی از اولین و مهمترین تجهیزاتی است که هر برق کار باید به خوبی بشناسد و بتواند ویژگی‌‌های آن را استخراج کند. شناسنامه هر موتور پلاک آن است، که تمام داده‌‌های مهم موتور را فهرست می‌کند. یکی از این داده‌ها تعیین‌کننده موقعیت و شرایط مناسب برای نصب موتور است.
دانستن این اطلاعات میتواند برای به دست آوردن عملکرد با کیفیت و رسیدن به بازده حداکثر موتور موثر باشد. پس در پلاک‌خوانی موتور یکی از پارامترهایی که به آن بر‌می‌‌خوریم، IM روی پلاک موتور خواهد بود. در این مقاله، پارامتر IM از پلاک موتورهای الکتریکی را معرفی میکنیم.
دانستن این اطلاعات میتواند برای به دست آوردن عملکرد با کیفیت و رسیدن به بازده حداکثر موتور موثر باشد. پس در پلاک‌خوانی موتور یکی از پارامترهایی که به آن بر‌می‌‌خوریم، IM روی پلاک موتور خواهد بود. در این مقاله، پارامتر IM از پلاک موتورهای الکتریکی را معرفی میکنیم.
در دوره برق صنعتی ماهر در مورد پلاک‌خوانی موتورهای الکتریکی و بسیار نکات کاربردی دیگر در زمینه برق صنعتی به‌طور کاملاً عملی و کاربردی بحث شده است. با ثبت‌نام در این دوره، می‌توانید این مهارت‌های سودمند را فرا بگیرید.
استانداردهای نصب موتور و کد IM روی پلاک موتور
طراحی اکثر موتورها به گونه‌‌ای است که معمولاً می‌‌توان آن‌ها را در وضعیت‌های مختلف نصب کرد. با این حال، توجه به نحوه نصب موتور میتواند در انتخاب صحیح موتور امری تعیین‌کننده باشد.
اطلاعات بسیاری درباره نحوه نصب موتور، وضعیت شفت و فلنج در استانداردهای IEC60034-7 و NEMA آمده است. در این استاندارد برای نشان دادن وضعیت بهینه نصب موتور از کدهایی به نام کد IM یا International Mounting استفاده میشود. این کدها دو قسمت کد I و کد II را شامل شده و اطلاعاتی زیر را در مورد موتور آشکار می‌کند.
- چگونگی نصب (افقی یا عمودی)
- نوع نصب به دیوار، سقف یا زمین
- نوع نصب (پایه یا فلنج)
- شرح نحوه نصب
- وضعیت شفت
- نوع شفت
همان‌طور که در شکل ۱ می بینیم، در کد I اطلاعات چگونگی نصب (افقی یا عمودی) و نوع نصب به دیوار، سقف یا زمین مشخص شده و در کد II نوع نصب (پایه یا فلنج)، شرح نحوه نصب، وضعیت شفت و نوع شفت در قالب اعداد مشخص می‌‌شوند.
شکل 1- توصیف کد IM
کد I در IM پلاک موتور
X: چگونگی نصب موتور (افقی- عمودی)
دو حرف V و B در این قسمت، نشان‌دهنده شیوه نصب موتور هستند. حرف V حالت عمودی و حرف B حالت افقی را نشان میدهد.
شکل ۲ حالتهای ممکن برای حرف V و شکل ۳ حالتهای ممکن برای حرف B را نمایش میدهد.
شکل 2- چگونگی نصب (حالت عمودی یا Vertical)
شکل 3- چگونگی نصب (حالت افقی)
K: نوع نصب موتور به دیوار، سقف یا زمین
یک الکتروموتور را بسته به نوع کاربرد می‌‌توان به دیوار، سقف یا زمین (یا به طور معادل دیواره، سقف یا کف تأسیسات) نصب کرد. این ویژگی و موقعیت نصب در کد IM همراه با حرف قبل از آن مشخص میشود.
جدول ۱- کدهای نوع نصب موتور در کد I
کد II در IM پلاک موتور
Y: نوع نصب موتور (پایه یا فلنج)
موتور معمولاً توسط پایه یا فلنج به سقف، دیوار یا زمین متصل میشود. نوع اتصال موتور در قالب یک عدد در این قسمت مشخص میشود. در این قسمت ۳ عدد 1، 2 و 3 قرار گرفته و به ترتیب، نصب موتور روی پایه، روی پایه و فلنج (توأمان) و روی فلنج را نشان میدهد.
Z: شرح نحوه نصب موتور
نصب موتور با استفاده از فلنج تخت یا مخروطی اطلاعاتی است که در این جایگاه مشخص میشود. این جایگاه ارقام 0، 1 و 6 را به ترتیب برای استفاده از فلنج تخت، فلنج مخروطی و پایه و یا فلنج مخروطی به تنهایی در خود خواهد داشت.
T: وضعیت شفت موتور
شفت موتور، بسته به نحوه نصب موتور، حالتهای افقی، عمودی رو به بالا و عمودی رو به پایین را خواهد داشت.
R: نوع شفت موتور
چهار رقم 1، 2، 3 و 9 به عنوان رقم چهارم در کد II به ترتیب بیان‌گر نوع شفت استاندارد، استفاده از شفت دوم، استفاده از شفت مخروطی و یا استفاده از شفت‌های خاص است.
برای نمایش هر چه بهتر این موضوع فرض میکنیم موتور ما شفتی استاندارد دارد، یعنی رقم چهارم کد II برابر 1 است. حالتهای مختلف این کد را در شکل ۴ آورده‌ایم.
Code II: IM Y Z T 1
در پلاک‌خوانی موتور ، برای مثال موتورهایی را در نظر بگیرید که در این جدول با کد IM B35 (پلاک شکل ۵) و IM 1001 (پلاک شکل ۶) نشان داده میشود. موتور با پلاک IM B35 دارای فلنج تخت است و روی پایه و فلنج به صورت افقی نصب میشود. موتور با پلاک IM 1001 دارای فلنج تخت است و روی پایه به صورت افقی نصب میشود.
شکل 4- پلاک IM موتور
شکل 5- کد IM پلاک موتور
در مقاله زیر در مورد پارامتر IC روی پلاک موتور اطلاعات مفیدی داده شده است.
چند مثال کاربردی
در یک یونیت هیدرولیک برای به حرکت درآوردن روغن به یک موتور الکتریکی نیاز داریم. می‌توانیم با توجه به استانداردهای نصب و شرایط یونیت بهترین موتور را انتخاب کنیم (شکل ۷).
شکل ۷- یونیت هیدرولیک. موتور به دلیل اهمیت استانداردهای IM به صورت عمود نصب شده است
شکل ۸ مثال دیگری از اهمیت توجه به استاندارد IM است، در این مثال، اگر به IM دقت نکنیم ضررهای زیادی را متحمل خواهیم شد.
شکل ۸- الکتروموتور و اتصال عمود آن به کف
جمع‌بندی
درک صحیح از اطلاعات موجود در پلاک موتورهای الکتریکی در انتخاب موتور برای کاربردهای مختلف اهمیت زیادی دارد. یکی از پارامترهای مهم موجود پلاک موتور پارامتر IM است که نوع نصب و وضعیت موتور در هنگام کار را تعیین می‌کند. در این مقاله، به طور مفصل این بخش از پلاک موتور را بررسی کردیم.
سوالات متداول
۱. چرا رعایت استاندارد IM در موتورهای الکتریکی مهم است؟
رعایت استاندارد IM اطمینان میدهد که موتورهای تولید‌شده توسط شرکت‌های مختلف در سراسر جهان با تجهیزات موجود (مانند پایه‌ها، کوپلینگ‌ها و پولی‌ها) سازگاری داشته باشند و جایگزینی آن‌ها آسان باشد.
۲. استاندارد IM چگونه تعریف میشود؟
استاندارد IM توسط سازمان‌های بین‌المللی مانند IEC تعریف میشود. به‌عنوان مثال، استاندارد IEC 60034 ابعاد و مشخصات نصب موتورهای الکتریکی را مشخص می‌کند.
۳. انواع رایج استانداردهای IM کدام‌اند؟
برخی از رایج‌ترین استانداردهای IM عبارتند از:
IM B3: موتور با پایه‌های نصب و شفت افقی.
IM B5: موتور با فلنج نصب و شفت افقی.
IM B35: ترکیبی از پایه‌ها و فلنج برای نصب.
IM V1: موتور با شفت عمودی و پایه‌های نصب.
منبع: electrical-engineering-portal.com
مقاله‌ای که خواندید بخشی از مطالب دوره آموزش برق صنعتی ماهر است.
برای یادگیری 0 تا 100 این دوره کلیک کن
اگر به دنبال افزایش مهارت خود در زمینه برق صنعتی هستید،
برای دریافت آموزش‌های رایگان در این حوزه، فقط کافیه فرم رو تکمیل کنید.
درود خداقوت مهندس مثل همیشه دقیق ،عالی و کامل، از خدا براتون بهترینها رو میخوام انشاالله سالهای سال، سلامت و پرانرژی باشید و خداوند بزرگ، طول عمر باعزت، براتون عنایت فرماید که اینهمه بما محبت دارین سپاسگزارم❤❤❤❤🌹🌹🌹
سلام و عرض ادب
خسته نباشید
برای شما آرزوی موفقیت داریم
تشکر از همراهی شما
آموزش بسیار کارآموزی بود
سلام و عرض ادب
خسته نباشید
تشکر از همراهی شما
عالی بود
عرض ادب و احترام
خسته نباشید
سپاس از همراهی شما
خیلی جالب بود وعالی ممنون از لطف شما دوست عزیز
عرض ادب و احترام
خسته نباشید
سپاس از همراهی شما
سلام خداقوت واقعا مفید بود
سلام و عرض ادب
خسته نباشید
از همراهی شما متشکریم
سلام تشکر از اینکه آموخته هاتون را به اشتراک می گذارید
سلام خیلی خیلی ممنونم از زحمات فوق العاده شما عزیزان، علی رقم اینکه من رشته ام تاسیسات حرارتی و برودتی ولی خیلی علاقه مند شدم که تاسیسات برقی رو از مبتدی تا حرفه‌ای از مجموعه شما آموزش ببینم ان شا الله تو اولین فرصت حتما باهاشون هماهنگ میشم
سلام عالی بود
سپاس اززحماتتون
عرض ادب و احترام
وقت بخیر
تشکر از لطف و همراهی شما
سلام
یک سوال داشتم
اگر روی پلاک موتور B نوشته شده باشه و ما آن را بواسطه یک فیکسچر عمودی رو به پایین نصب کنیم (حالتV) چه اتفاقی رخ میدهد؟
سلام وقت شما بخیر.شرایط نصب موتور به صورت صحیح و استاندارد طبق پلاک و شرایط پروژه می تواند بهره وری موتور رو بسیار بالا ببرد .محل نصب موتور ،وضعیت و نوع شفت برای کاربری مورد نظر مهم می باشد و در پارامترIM هر الکتروموتور ممکن است متفاوت باشد.
با سلام. بسیار اموزنده و مفید
تشکر از اطلاع رسانی های مفید شما بزرگوار
با سلام و خسته نباشید. بسیار مفید و کاربردی بود ممنون
سپاسگزارم بسیار عالی و پر انرژی
سلام مثل همیشه عالی بود
عالی بود
عالی بود عالی
دمتون گرم که به رایگان هم مطلب میذارید
خیلی ماهید ماهریا
سلام
مثل همیشه عالی وبینظیر بود
شما واقعا درجه یک هستید
دمتون گرم وممنونیم بابت این
همه اطلاعات ناب ودرجه یکتون
عالی عالی
دمتون گرم که رایگان هم مطلب میذارید
خیلی ماهید ماهریا
مثل همیشه عالیه عالی
عالی حرف ندارید
ممنون استاد خیلی عالی بود همیشه استفاده میکنیم از مطالب شما
مهندس جان ممنون بابت مطالب سایت
سپاس فراوان از اطلاعات نابی که در اختبار عموم میگذارید ،پایدار باشید 🌹
سلام جناب مهندس دمتون گرم قدر امثال شماهارو باید زیاد دونست
با سلام بسیار عالی
سلام و عرض ادب
وقت بخیر
تشکر از همراهی شما
بسیار عالی فقط اگر اون جدول میشد
خیلی با کیفیت تر و جامع تر باشه
با تشکر از آکادمی خوب ماهر
ممنون از اطلاعات ارزنده شما.
خواهش میکنم، موفق باشید.
عالی بود مهندس
آموزش هاتون بسیار کاربردی هست خداقوت
مطالب آموزنده بود
عالی بود
سلام ودرود
بسیار عالی تشکر
با سلام خدمت شما
تشکر از همراهی شما🌹🙏