تابلو برق و انواع آن

کنترل و توزیع انرژی

اجزای تابلو برق شامل محفظه‌ ی اصلی، کلید ها، سیستم اتصال زمین و سایر تجهیزات حفاظتی و کنترلی هستند.

الف) محفظه ‌ی اصلی یا بدنه، جعبه ‌ای یک یا چند سلولی است که از تجهیزاتی که داخل یا روی آن نصب می‌ شوند محفاظت می‌ کند. این محفظه‌ بسته به نیاز و کاربرد از جنس پلاستیک، آهن و یا کامپوزیت‌ ساخته می ‌شود. هر محفظه عدد IP خاص خود را دارد، که نشان‌ دهنده‌ ی میزان نفوذ پذیری آن در مقابل عوامل محیطی است.

ب) کلید ها وظیفه‌ ی قطع و وصل کردن جریان مدارها را بر عهده دارند و در انواع مختلف در تابلوها ظاهر می‌ شوند.

در مقاله‌ «کلید مینیاتوری چیست؟»  در مورد کلیدهای مینیاتوری که از مهم‌ترین انواع کلیدها هستند اطلاعات بیشتری کسب می کنید.

ج) در سیستم اتصال به زمین تمامی سلول ‌های تابلو برق به هادی اتصال زمین وصل شده و وظیفه‌ ی ایمنی افراد در برابر برق‌ گرفتگی را بر عهده دارند. 

 محافظت از افراد

محفظه‌ ی تابلو برق از تماس افراد با تجهیزات حامل جریان جلوگیری کرده و از این طریق خطر برق‌ گرفتگی را کاهش می‌ دهند. محافظت از تجهیزات الکتریکی در مقابل عوامل محیطی

رطوبت زیاد محیط و افزایش دما در محفظه‌ ی تابلو عواملی هستند که می‌ توانند باعث ایجاد اختلال در عملکرد تابلو شوند.

الف) محافظت در برابر نفوذ آب

برای محافظت از تجهیزات داخل محفظه در برابر بخار آب، بارش باران، سیل و یا غوطه‌ ور شدن در آب (در زیر دریایی ‌ها) محفظه ‌های متفاوت با رتبه‌ ی IP متفاوت استفاده می ‌شوند. رقم اول سمت چپ عدد IP  میزان نفوذ پذیری آب به محفظه را مشخص می‌ کند.

جدول عدد IP  را می‌‌توانید در مقاله‌ “چگونه بهترین اینورتر را انتخاب کنیم؟ ” مشاهده کنید.

ب) محافظت در برابر دمای شدید

دمای شدید می ‌تواند به تجهیزات الکترونیکی آسیب برساند یا عملکرد صحیح آن‌ ها را مختل کند. برای جلوگیری از افزایش شدید دمای درون محفظه معمولاً از ابزار آلات تهویه استفاده می‌ شود. برای طراحی سیستم تهویه لازم است نوسانات معمولی دما در طول شبانه ‌روز، موقعیت جغرافیایی محل نصب و گرمای ناشی از فعالیت تجهیزات الکتریکی داخل محفظه در نظر گرفته شود.

انواع مختلف تابلو برق

 تابلوهای برق‌ را از دو منظر می‌ توان دسته‌ بندی کرد:

• از نظر ساختار، ابعاد و اندازه
• از نظر عملکرد

الف) دسته ‌بندی از نظر ساختار، ابعاد و اندازه

تابلوها از نظر ساختار، ابعاد و اندازه به سه دسته تقسیم می‌ شوند:

1- Flat Control Panel

این تابلوها که ساده ‌ترین و ارزان ‌ترین نوع تابلو هستند معمولا برای فرمان و PLC مورد استفاده قرار می‌ گیرند.

شکل 1- Flat Control Panel

2- Console control Panel

این تابلوها با شکل کنسولی به راحتی امکان ارتباط اپراتور و تجهیزات را برقرار می ‌کنند.

شکل 2 – Console Control Panel

3- Break Front Panel

این تابلوها که اصطلاحا تابلوهای انحنا دار نام دارند، امکان استفاده‌ ی بیشتر از سطح جلویی تابلو را فراهم می‌ کنند.

شکل 3- Break Front Control Panel

ب) دسته‌ بندی از نظر عملکرد

تابلو ها از نظر ساختار، ابعاد و اندازه به شش دسته تقسیم می‌ شوند:

 PLC Panel (Programmable Logic Controller Panel)

تابلوی تخت یک یا چند سلولی که PLC و کنترلر ها در آن قرار می‌ گیرند.

شکل 4- PLC Panel

 MCC Panel (Motor Control Center)

از این تابلوها زمانی استفاده می‌ شود که تعداد زیادی موتور و عملگر های موتوری در سیستم وجود دارد. در این حالت راه ‌اندازها و حفاظت‌ ها روی تابلویی جدا نصب می‌ شوند.

شکل 5- MCC Panel

 APFC Panel (Automatic Power Factor Control)

این تابلو با نام‌ های تابلوی اصلاح ضریب توان و تابلوی بانک خازنی نیز شناخته می‌ شود. از این تابلو در مواقع نیاز برای بهبود ضریب توان استفاده می‌ کنند.

شکل 6-APFC Panel

 PCC Panel (Power Control Center)

این تابلو در صنایع بزرگ که به اندازه‌ گیری مقطعی پارامتر ها و تغییر آن‌ ها نیاز است استفاده می‌ شود.

شکل 5- PCC Panel

 LT Panel (Low Tension)

تابلوهای مورد استفاده در مکان‌ های نیازمند به توزیع فشار ضعیف، مانند هتل‌ ها و بیمارستان‌ ها.

شکل 6- LT Panel

HT Panel (High Tension)

تابلوهای مورد استفاده در پست‌ های توزیع هستند، که با توزیع فشار قوی در ارتباط است.

شکل 7-HT Panel

برای انتخاب صحیح نوع تابلوها بسته به پلن صنعتی مورد نظر لازم است جزئیات تجهیزات صنعتی و موارد استفاده‌ ی آن ‌ها را دانست. جزئیات تابلو برق و انواع گوناگون آن را به طور مفصل در دوره‌ ی « آموزش برق صنعتی ماهر » آورده‌ ایم. با شرکت در این دوره با برق صنعتی بهتر آشنا خواهید شد.

منبع: polycase.com